وَأَحاطَ بِكُلِّ شَيْي‌ءٍ عِلْماً وَهُوَ في مَكانِهِ وَقَهَرَ جَميعَ الْخَلْقِ بِقُدْرَتِهِ وَبُرْهانِهِ
علم او به همه چيز احاطه دارد، در حالي كه در جاي خود است، و همه‌ي مخلوقات را با قدرت و برهان خود تحت سيطره دارد.
حَميداً لَمْ‌يَزَلْ، مَحْمُوداً لايَزالُ وَمَجيداً لايَزُولُ، وَمُبْدِئاً وَمُعيداً وَكُلُّ أَمْرٍ إلَيْهِ يَعُودُ
هميشه مورد سپاس بوده و همچنان مورد ستايش خواهد بود. صاحب عظمتي كه از بين رفتني نيست. ابتدا كننده او و بازگرداننده اوست و هركاري به سوي او باز مي‌گردد.
بارِئُ الْمَسْمُوكاتِ وَداحِي الْمَدْحُوَّاتِ وَجَبَّارُ الْأَرَضينَ وَالسَّمواتِ
به وجود آورنده‌ي بالا برده شده‌ها (آسمانها و افلاك) و پهن كننده‌ي گسترده‌ها (زمين)، يگانه حكمران زمينها و آسمانها
قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ، رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَالرُّوحِ، مُتَفَضِّلٌ عَلي جَميعِ مَنْ بَرَأَه
پاك و منزه و تسبيح شده، پروردگار ملائكه و روح، تفضل كننده بر همه‌ي آنچه خلق كرده
مُتَطَوِّلٌ عَلي جَميعِ مَنْ أَنْشَأَهُ يَلْحَظُ كُلَّ عَيْنٍ وَالْعُيُونُ لاتَراهُ
و لطف كننده بر هر آنچه به وجود آورده است. هر چشمي زير نظر اوست، ولي چشمها او را نمي‌بينند.
كَريمٌ حَليمٌ ذُو أَناةٍ، قَدْوَسِعَ كُلَّ شَيْي‌ءٍ رَحْمَتُهُ وَمَنَّ عَلَيْهِمْ بِنِعْمَتِهِ
كرم كننده و بردبار و تحمل كننده است. رحمت او همه چيز را فرا گرفته و با نعمت خود بر همه‌ي آنها منت گذارده است.
لايَعْجَلُ بِانْتِقامِهِ، وَلايُبادِرُ إِلَيْهِمْ بِمَا اسْتَحَقُّوا مِنْ عَذابِهِ
در انتقام گرفتن خود عجله نمي‌كند، و به آنچه از عذابش كه مستحق آنند مبادرت نمي‌ورزد.
قَدْفَهِمَ السَّرائِرَ وَعَلِمَ الضَّمائِرَ، وَلَمْ‌تَخْفَ عَلَيْهِ الْمَكْنُوناتِ وَلاَ اشْتَبَهَتْ عَلَيْهِ الْخَفِيَّاتُ
باطنها و سريره‌ها را مي‌فهمد و ضماير را مي‌داند و پنهانها بر او مخفي نمي‌ماند و مخفي‌ها بر او مشتبه نمي‌شود.
لَهُ الْإِحاطَةُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَالْغَلَبَةُ عَلي كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَالْقُوَّةُ في كُلِّ شَيْي‌ءٍ وَالْقُدْرَةُ عَلي كُلِّ شَيْي‌ءٍ، وَلَيْسَ مِثْلُهُ شَيْي‌ءٌ
او راست احاطه بر هر چيزي و غلبه بر همه چيز و قوت در هر چيزي و قدرت بر هر چيزي، و مانند او شيئي نيست.
وَهُوَ مُنْشِي‌ءُ الشَّيْي‌ءِ حينَ لا شَيْ‌ءَ دائِمٌ حَيٌّ وَقائِمٌ بِالْقِسْطِ، لا إِلهَ إلاَّ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ
اوست به وجود آورنده‌ي وجود است هنگامي كه چيزي نبود. دائم و زنده است، و به قسط و عدل قائم است. نيست خدايي جز او كه با عزت و حكيم است.
جَلَّ عَنْ أَنْ تُدْرِكَهُ الْأَبْصارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ وَهُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ
بالاتر از آن است كه چشمها او را درك كنند ولي او چشمها را درك ميكند، و او لطف كننده و آگاه است.
لايَلْحَقُ أَحَدٌ وَصْفَهُ مِنْ مُعايَنَةٍ، وَلايَجِدُ أَحَدٌ كَيْفَ هُوَ مِنْ سِرٍّ وَعَلانِيَةٍ إِلاَّ بِما دَلَّ عَزَّ وَجَلَّ عَلي نَفْسِهِ
هيچكس نمي‌تواند با ديدن به صفت او راه يابد، و هيچكس به چگونگي او از سر و آشكار دست نمي‌يابد مگر به آنچه خود خداوند عزوجل راهنمايي كرده است.
وَأَشْهَدُ أَنَّهُ اللَّهُ الَّذي مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ، وَالَّذي يَغْشَي الْأَبَدَ نُورُهُ
گواهي مي‌دهم براي او كه اوست خدايي كه قدس و پاكي و منزه بودن او روزگار را پر كرده است. او كه نورش ابديت را فرا گرفته است.
وَالَّذي يُنْفِذُ أَمْرَهُ بِلا مُشاوَرَةِ مُشيرٍ وَلا مَعَهُ شَريكٌ في تَقْديرِهِ وَلايُعاوَنُ في تَدْبيرِهِ
او كه دستورش را بدون مشورت مشورت كننده‌اي اجرا ميكند و در تقديرش شريك ندارد و در تدبيرش كمك نمي‌شود.
صَوَّرَ مَا ابْتَدَعَ عَلي غَيْرِ مِثالٍ، وَخَلَقَ ما خَلَقَ بِلا مَعُونَةٍ مِنْ أَحَدٍ وَلا تَكَلُّفٍ وَلاَ احْتِيالٍ
آنچه ايجاد كرده بدون نمونه و مثالي تصوير نموده و آنچه خلق كرده بدون كمك از كسي و بدون زحمت و بدون احتياج به فكر و حيله خلق كرده است.
أَنْشَأَها فَكانَتْ وَبَرَأَها فَبانَتْ فَهُوَ اللَّهُ الَّذي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمُتْقِنُ الصَّنْعَةُ، الْحَسَنُ الصَّنيعَةُ
آنها را ايجاد كرد پس به وجود آمدند، و خلق كرد پس ظاهر شدند. پس اوست خدايي كه جز او خدايي نيست، صنعت او محكم و كار او زيبا است.
الْعَدْلُ الَّذي لا يَجُورُ، وَالْأَكْرَمُ الَّذي تَرْجِعُ إِلَيْهِ الْأُمُورُ
عادلي كه ظلم نمي‌كند و كرم كننده‌اي كه كارها به سوي او باز مي‌گردد.
وَأَشْهَدُ أَنَّهُ اللَّهُ الَّذي تَواضَعَ كُلُّ شَيْي‌ءٍ لِعَظَمَتِهِ، وَذَلَّ كُلُّ شَيْي‌ءٍ لِعِزَّتِهِ
شهادت مي‌دهم كه اوست خدايي كه همه چيز در مقابل عظمت او تواضع كرده و همه چيز در مقابل عزت او ذليل شده
وَاسْتَسْلَمَ كُلُّ شَيْي‌ءٍ لِقُدْرَتِهِ، وَخَضَعَ كُلُّ شَيْي‌ءٍ لِهَيْبَتِهِ
و همه چيز در برابر قدرت او سر تسليم فرود آورده و همه چيز در برابر هيبت او خاضع شده است.
مَلِكُ الْأَمْلاكِ وَمُفَلِّكُ الْأَفْلاكِ وَمُسَخِّرُ الشَّمْسِ وَالْقَمَرِ، كُلٌّ يَجْري لِأَجَلٍ مُسَمّي
پادشاهِ پادشاهان و گرداننده‌ي افلاك و مسخّر كننده‌ي آفتاب و ماه، كه همه با زمانِ تعيين شده در حركت هستند.
يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَي النَّهارِ وَيُكَوِّرُ النَّهارَ عَلَي اللَّيْلِ يَطْلُبُهُ حَثيثاً. قاصِمُ كُلِّ جَبَّارٍ عَنيدٍ وَمُهْلِكُ كُلِّ شَيْطانٍ مَريدٍ
شب را بر روي روز و روز را بر روي شب مي‌گرداند كه به سرعت در پي آن مي‌رود. در هم شكننده‌ي هر زورگوي با عناد، و هلاك كننده‌ي هر شيطان سر پيچ و متمرّد.
لَمْ يَكُنْ لَهُ ضِدٌّ وَلا مَعَهُ نِدٌّ أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ‌يَلِدْ وَلَمْ‌يُولَدْ وَلَمْ‌يَكُنْ لَهُ كُفْواً أَحَدٌ
براي او ضدّي، و همراه او معارضي نبوده است. يكتا و بي نياز است. زائيده نشده و نمي‌زايد و براي او هيچ همتايي نيست.
إِلهٌ واحِدٌ وَرَبٌّ ماجِدٌ يَشاءُ فَيُمْضي، وَيُريدُ فَيَقْضي، وَيَعْلَمُ فَيُحْصي، وَيُميتُ وَيُحْيي، وَيُفْقِرُ وَيُغْني، وَيُضْحِكُ وَيُبْكي، وَيُدْني وَيُقْصي وَيَمْنَعُ وَيُعْطي
خداي يگانه و پروردگار با عظمت. مي‌خواهد پس به انجام مي‌رساند، و اراده ميكند پس مقدّر مي‌نمايد، و مي‌داند پس به شماره مي‌آورد. مي‌ميراند و زنده ميكند، فقير ميكند و غني مي‌نمايد، مي‌خنداند و مي‌گرياند، نزديك ميكند و دور مي‌نمايد، منع ميكند و عطا مي‌نمايد.
لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلي كُلِّ شَيْي‌ءٍ قَديرٍ
پادشاهي از آنِ او و حمد و سپاس براي اوست. خير به دست اوست و او بر هر چيزي قادر است.
يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَيُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ، لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفّارُ
شب را در روز و روز را در شب فرو مي‌برد. نيست خدايي جز او كه با عزّت و آمرزنده است.
مُسْتَجيبُ الدُّعاءِ وَمُجْزِلُ الْعَطاءِ، مُحْصِي الْأَنْفاسِ ورَبُّ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ
اجابت كننده‌ي دعا، بسيار عطا كننده، شمارنده‌ي نَفَسها و پروردگار جنّ و بشر
الَّذي لايُشْكِلُ عَلَيْهِ شَيْي‌ءٌ، وَلايُضْجِرُهُ صُراخُ الْمُسْتَصْرِخينَ وَلايُبْرِمُهُ إِلْحاحُ الْمُلِحّينَ
كه هيچ امري بر او مشكل نمي‌شود، و فرياد دادخواهان او را منضجر نمي‌كند، و اصرار اصرار كنندگانش او را خسته نمي‌كند.
الْعاصِمُ لِلصَّالِحينَ، وَالْمُوَفِّقُ لِلْمُفْلِحينَ، وَمَوْلَي الْمُؤْمِنينَ وَرَبُّ الْعالَمينَ
نگهدارنده‌ي صالحين و موفّق كننده‌ي رستگاران و صاحب اختيار مؤمنين و پروردگار عالميان.
الَّذي اسْتَحَقَّ مِنْ كُلِّ مَنْ خَلَقَ أَنْ‌يَشْكُرَهُ وَيَحْمَدَهُ عَلي كُلِّ حالٍ
خدايي كه از هر آنچه خلق كرده مستحق است كه او را در هر حالي شكر و سپاس گويند.
أَحْمَدُهُ كَثيراً وَأَشْكُرُهُ دائِماً عَلَي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالشِّدَّةِ وَالرَّخاءِ، وَأُومِنُ بِهِ وَبِمَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَرُسُلِهِ
او را سپاس بسيار مي‌گويم و دائماً شكر مي‌نمايم، چه در آسايش و چه در گرفتاري، چه در حال شدت وچه در حال آرامش. و به او و ملائكه‌اش و كتابهايش و پيامبرانش ايمان مي‌آورم.
أَسْمَعُ لِأَمْرِهِ وَأُطيعُ وَأُبادِرُ إِلي كُلِّ ما يَرْضاهُ وَأَسْتَسْلِمُ لِما قَضاهُ، رَغْبَةً في طاعَتِهِ وَخَوْفاً مِنْ عُقُوبَتِهِ، لِأَنَّهُ اللَّهُ الَّذي لايُؤْمَنُ مَكْرُهُ وَلايُخافُ جَوْرُهُ
دستور او را گوش مي‌دهم و اطاعت مي‌نمايم و به آنچه او را راضي ميكند مبادرت مي‌ورزم و در مقابل مقدرات او تسليم مي‌شوم به عنوان رغبت در اطاعت او و ترس از عقوبت او، چرا كه اوست خدايي كه نمي‌توان از مكر او در امان بود و از ظلم او هم ترس نداريم (يعني ظلم نمي‌كند).
بخش دوم:فرمان الهي براي مطلبي مهم
وَأَقِرُّ لَهُ عَلي نَفْسي بِالْعُبُودِيَّةِ وَأَشْهَدُ لَهُ بِالرُّبُوبِيَّةِ
اقرار مي‌كنم براي خداوند بر نفس خود به عنوان بندگي او، و شهادت مي‌دهم براي او به پروردگاري
وَأُؤَدّي ما أَوْحي بِهِ إِليَّ حَذَراً مِنْ أَنْ لاأَفْعَلَ فَتَحِلَّ بي مِنْهُ قارِعَةٌ لايَدْفَعُها عَنّي أَحَدٌ
و آنچه به من وحي نموده ادا مي‌نمايم از ترس آنكه مبادا اگر انجام ندهم عذابي از او بر من فرود آيد كه هيچكس نتواند آن را دفع كند.
وَإِنْ عَظُمَتْ حيلَتُهُ وَصَفَتْ خُلَّتُهُ - لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ- لِأنَّهُ قَدْ أعْلَمَني أَنّي إِنْ لَمْ‌أُبَلِّغْ ما أَنْزَلَ إِلَيَّ في حَقِّ عَلِيٍّ فَما بَلَّغْتُ رِسالَتَهُ
هر چند كه حيله‌ي عظيمي به كار بندد و دوستي او خالص باشد- نيست خدايي جز او- زيرا خداوند به من اعلام فرموده كه اگر آنچه در حق علي بر من نازل نموده ابلاغ نكنم رسالت او را نرسانده‌ام.
وَقَدْضَمِنَ لي تَبارَكَ وَتَعالي الْعِصْمَةَ مِنَ النَّاسِ وَهُوَ اللَّهُ الْكافِي الْكَريمُ
و براي من حفظ از شر مردم را ضمانت نموده و خدا كفايت كننده و كريم است.
فَأَوْحي إِلَيَّ: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ- في عَلِيٍّ يَعْني فِي الْخِلافَةِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبي طالِبٍ- وَإِنْ لَمْ‌تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ»
خداوند به من چنين وحي كرده است: «اي پيامبر ابلاغ كن آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده- درباره‌ي علي، يعني خلافت علي بن ابي‌طالب- و اگر انجام ندهي رسالت او را نرسانده‌اي، و خداوند تو را از مردم حفظ ميكند».
مَعاشِرَ النَّاسِ، ما قَصَّرْتُ في تَبْليغِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ تَعالي إِلَيَّ، وَأَنَا أُبَيِّنُ لَكُمْ سَبَبَ هذِهِ الْآيَةِ:
اي مردم، من در رساندن آنچه خداوند بر من نازل كرده كوتاهي نكرده‌ام، و من سبب نزول اين آيه را براي شما بيان مي‌كنم:
إِنَّ جَبْرَئيلَ هَبَطَ إِلَيَّ مِراراً ثَلاثاً يَأْمُرُني عَنِ السَّلامِ رَبّي- وَهُوَ السَّلامُ- أَنْ أَقُومَ في هذَا الْمَشْهَدِ
جبرئيل سه مرتبه بر من نازل شد و از طرف خداوندِ سلام پروردگارم- كه او سلام است- مرا مأمور كرد كه در اين اجتماع بپاخيزم
فَأُعْلِمَ كُلَّ أَبْيَضٍ وَأَسْوَدٍ: أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبي طالِبٍ أَخي وَوَصِيّي وَخَليفَتي عَلي أُمَّتي وَالْإِمامُ مِنْ بَعْدي
و بر هر سفيد و سياهي اعلام كنم كه «علي بن ابي طالب برادرِ من و وصي من و جانشين من بر امتم و امام بعد از من است.
الَّذي مَحَلُّهُ مِنّي مَحَلُّ هارُونَ مِنْ مُوسي إِلاَّ أَنَّهُ لا نَبِيَّ بَعْدي وَهُوَ وَلِيُّكُمْ بَعْدَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ
نسبت او به من همانند نسبت هارون به موسي است جز اينكه پيامبري بعد از من نيست. و او صاحب اختيار شما بعد از خدا و رسولش است»
وَقَدْأَنْزَلَ اللَّهُ تَبارَكَ وَتَعالي عَلَيَّ بِذلِكَ آيَةً مِنْ كِتابِهِ هِيَ: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَهُمْ راكِعُونَ»
و خداوند در اين مورد آيه‌اي از كتابش بر من نازل كرده است:«صاحب اختيار شما خدا و رسولش هستند و كساني كه ايمان آورده و نماز را بپا مي‌دارند و در حال ركوع زكات مي‌دهند»
وَعَلِيُّ بْنُ أَبي‌طالِبٍ الَّذي أقامَ‌الصَّلاةَ وَآتَي الزَّكاةَ وَهُوَ راكِعٌ يُريدُ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ في كُلِّ حالٍ
و علي بن ابي‌طالب است كه نماز را بپا داشته و در حال ركوع زكات داده و در هر حال خداوند عزوجل را قصد ميكند.
وَسَأَلْتُ جَبْرَئيلَ أَنْ يَسْتَعْفِيَ لِيَ السَّلامَ عَنْ تَبْليغِ ذلِكَ إِلَيْكُمْ
اي مردم، من از جبرئيل در خواست كردم كه از خدا بخواهد تا مرا از ابلاغ اين مهم معاف بدارد
أَيُّهَا النَّاسُ لِعِلْمي بِقِلَّةِالْمُتَّقينَ وَكَثْرَةِ الْمُنافِقينَ وَإِدْغالِ اللاَّئِمينَ وَحِيَلِ الْمُسْتَهْزِئينَ بِالْإِسْلامِ
زيرا از كمي متقين و زيادي منافقين و افساد ملامت كنندگان و حيله‌هاي مسخره كنندگانِ اسلام اطلاع دارم
الَّذينَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ في كِتابِهِ بِأَنَّهُمْ يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ ما لَيْسَ في قُلُوبِهِمْ
كساني كه خداوند در كتابش آنان را چنين توصيف كرده است كه با زبانشان ميگويند آنچه در قلبهايشان نيست
وَيَحْسَبُونَهُ هَيِّناً وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظيمٌ، وَكَثْرَةِ أَذاهُمْ لي غَيْرَ مَرَّةٍ
و اين كار را سهل مي‌شمارند در حالي كه نزد خداوند عظيم است. و همچنين به خاطر اينكه منافقين بارها مرا اذيت كرده‌اند
حَتّي سَمُّوني اُذُناً وَزَعَمُوا أَنّي كَذلِكَ لِكَثْرَةِ مُلازَمَتِهِ إِيَّايَ وَإِقْبالي عَلَيْهِ وَهَواهُ وَقَبُولِهِ مِنّي
تا آنجا كه مرا «اُذُن» (گوش دهنده‌ي بر هر حرفي) ناميدند، و گمان كردند كه من چنين هستم به خاطر ملازمت بسيار او (علي) با من و توجه من به او و تمايل او و قبولش از من
حَتّي أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ في ذلِكَ «وَمِنْهُمُ الَّذينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ، قُلْ أُذُنُ- عَلَي الَّذينَ يَزْعَمُونَ أَنَّهُ أُذُنٌ - خَيْرٍ لَكُمْ، يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنينَ و َرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ آمَنُواْ مِنكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ»
تا آنكه خداوند عزوجل در اين باره چنين نازل كرد:«واز آنان كساني هستند كه پيامبر را اذيت مي‌كنند و ميگويند او «اُذُن» (گوش دهنده بر هر حرفي) است، بگو: گوش است- بر ضد كساني كه گمان مي‌كنند او «اُذُن» است- و براي شما خير است، به خدا ايمان مي‌آورد و در مقابل مؤمنين اظهار تواضع و احترام مي‌نمايد و براى كسانى از شما كه ايمان آورده‌اند، رحمت است، و براى آنانكه همواره پيامبر خدا را آزار مىدهند، عذابى دردناك است.»
وَلَوْ شِئْتُ أَنْ أُسَمِّيَ الْقائِلينَ بِذلِكَ بِأَسْمائِهِمْ لَسَمَّيْتُ وَأَنْ أَوْمَئَ ا لَيْهِمْ بِأَعْيانِهِمْ لَأَوْمَأْتُ وَأَنْ أَدُلَّ عَلَيْهِمْ لَدَلَلْتُ، وَلكِنّي وَاللَّهِ في أُمُورِهِمْ قَدْ تَكَرَّمْتُ
و اگر من بخواهم گويندگان اين نسبت (اُذُن) را نام ببرم مي‌توانم، و اگر بخواهم به شخص آنها اشاره كنم مي‌نمايم، و اگر بخواهم با علائم آنها را معرّفي كنم مي‌توانم، ولي به خدا قسم من در كار آنان با بزرگواري رفتار كرده‌ام.
وَكُلُّ ذلِكَ لايَرْضَي اللَّهُ مِنّي إِلاَّ أَنْ أُبَلِّغَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيَّ في حَقِّ عَلِيٍّ
بعد از همه‌ي اينها، خداوند از من راضي نمي‌شود مگر آنچه در حق علي بر من نازل كرده ابلاغ نمايم.
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ- في حَقِّ عَلِيٍّ- وَإِنْ لَمْ‌تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ»
سپس حضرت اين آيه را تلاوت فرمودند:«اي پيامبر برسان آنچه-در حق علي- از پروردگارت بر تو نازل شده و اگر انجام ندهي رسالت او را نرسانده‌اي، و خداوند تو را از مردم حفظ ميكند».
بخش سوم: اعلان رسمي ولايت و امامت دوازده امام
فَاعْلَمُوا مَعاشِرَ النَّاسِ ذلِكَ فيهِ وَافْهَمُوهُ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ قَدْنَصَبَهُ لَكُمْ وَلِيّاً
اي مردم، اين مطلب را درباره‌ي او بدانيد و بفهميد، و بدانيد كه خداوند او را براي شما صاحب اختيار
وَإِماماً فَرَضَ طاعَتَهُ عَلَي الْمُهاجِرينَ وَالْأَنْصارِ وَعَلَي التَّابِعينَ لَهُمْ بِإِحْسانٍ
و امامي قرار داده كه اطاعتش را واجب نموده است بر مهاجرين و انصار و بر تابعين آنان به نيكي
وَعَلَي الْبادي وَالْحاضِرِ، وَعَلَي الْعَجَمِيِّ وَالْعَرَبِيِّ، وَالْحُرِّ وَالْمَمْلُوكِ وَالصَّغيرِ وَالْكَبيرِ
و بر روستايي و شهري، و بر عجم و عرب، و بر آزاد و بنده، و بر بزرگ و كوچك
وَعَلَي الْأَبْيَضِ وَالْأَسْوَدِ، وَعَلي كُلِّ مُوَحِّدٍ ماضٍ حُكْمُهُ، جازٍ قَوْلُهُ، نافِذٌ أَمْرُهُ
و بر سفيد و سياه. بر هر يكتا پرستي حكم او اجرا شونده و كلام او مورد عمل و امر او نافذ است.
مَلْعُونٌ مَنْ‌خالَفَهُ، مَرْحُومٌ مَنْ‌تَبِعَهُ وَصَدَّقَهُ
هر كس با او مخالفت كند ملعون است، و هر كس تابع او باشد و او را تصديق نمايد مورد رحمت الهي است.
فَقَدْغَفَرَاللَّهُ لَهُ وَلِمَنْ سَمِعَ مِنْهُ وَأَطاعَ لَهُ
خداوند او را و هر كس را كه از او بشنود و او را اطاعت كند آمرزيده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُ آخِرُ مَقامٍ أَقُومُهُ في هذَا الْمَشْهَدِ، فَاسْمَعُوا وَأَطيعُوا وَانْقادُوا لِأَمْرِ اللَّهِ رَبِّكُمْ
اي مردم، اين آخرين باري است كه در چنين اجتماعي بپا مي‌ايستم. پس بشنويد و اطاعت كنيد و در مقابل امر خداوند، پروردگارتان سر تسليم فرود آوريد.
فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ هُوَ مَوْلاكُمْ وَإِلهُكُمْ، ثُمَّ مِنْ دُونِهِ رَسُولَهُ وَنَبِيَّهُ الْمُخاطِبَ لَكُمْ، ثُمَّ مِنْ بَعْدي عَلِيٌّ وَلِيُّكُمْ وَإِمامُكُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ رَبِّكُمْ
چرا كه خداوند عزوجل صاحب اختيار شما و معبود شما است، و بعد از خداوند رسولش و پيامبرش كه شما را مخاطب قرار داده، و بعد از من علي صاحب اختيار شما و امام شما به امر خداوند است
ثُمَّ الْإِمامَةُ في ذُرِّيَّتي مِنْ وُلْدِهِ إِلي يَوْمٍ تَلْقَوْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ
و بعد از او امامت در نسل من از فرزندان اوست تا روزي كه خدا و رسولش را ملاقات خواهيد كرد.
لا حَلالَ إِلاَّ ما أَحَلَّهُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَهُمْ، وَلا حَرامَ إِلاَّ ما حَرَّمَهُ اللَّهُ عَلَيْكُمْ وَرَسُولُهُ وَهُمْ
حلالي نيست مگر آنچه خدا و رسولش و آنان (امامان) حلال كرده باشند، و حرامي نيست مگر آنچه خدا و رسولش و آنان (امامان) بر شما حرام كرده باشند.
وَاللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَرَّفَنِي الْحَلالَ وَالْحَرامَ وَأَنَا أَفْضَيْتُ بِما عَلَّمَني رَبّي مِنْ كِتابِهِ وَحَلالِهِ وَحَرامِهِ إِلَيْهِ
خداوند عزوجل حلال و حرام را به من شناسانده است، و آنچه پروردگارم از كتابش و حلال و حرامش به من آموخته به او سپرده‌ام.
مَعاشِرَ النَّاسِ، فَضِّلُوهُ، ما مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ وَقَدْ أَحْصاهُ اللَّهُ فِيَّ
اي مردم، علي را (بر ديگران) فضيلت دهيد. هيچ علمي نيست مگر آنكه خداوند آن را در من جمع كرده است
وَكُلُّ عِلْمٍ عُلِّمْتُ فَقَدْأَحْصَيْتُهُ في إِمامِ الْمُتَّقينَ
و هر علمي را كه آموخته‌ام در امام المتقين جمع نموده‌ام
وَما مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ وَقَدْ عَلَّمْتُهُ عَلِيّاً، وَهُوَ الْإِمامُ الْمُبينُ الَّذي ذَكَرَهُ اللَّهُ في سُورَةِ يس: «وَكُلَّ شَيٍْ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبينٍ»
و هيچ علمي نيست مگر آنكه آن را به علي آموخته‌ام. اوست «امام مبين» كه خداوند در سوره‌ي يس ذكر كرده است: «و هر چيزي را در امام مبين جمع كرديم».
مَعاشِرَ النَّاسِ، لا تَضِلُّوا عَنْهُ وَلاتَنْفِرُوا مِنْهُ
اي مردم، از او (علي) به سوي ديگري گمراه نشويد، و از او روي بر مگردانيد
وَلاتَسْتَنْكِفُوا عَنْ وِلايَتِهِ، فَهُوَ الَّذي يَهْدي إِلَي الْحَقِّ وَيَعْمَلُ بِهِ
و از ولايت او سرباز نزنيد. اوست كه به حق هدايت نموده و به آن عمل ميكند
وَيُزْهِقُ الْباطِلَ وَيَنْهي عَنْهُ، وَلاتَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ
و باطل را ابطال نموده و از آن نهي مي‌نمايد، و در راه خدا سرزنش ملامت كننده‌اي او را مانع نمي‌شود.
أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ لَمْ‌يَسْبِقْهُ إِلَي الْايمانِ بي أَحَدٌ، وَالَّذي فَدي رَسُولَ اللَّهِ بِنَفْسِهِ
او (علي) اول كسي است كه به خدا و رسولش ايمان آورد و هيچكس در ايمانِ به من بر او سبقت نگرفت. اوست كه با جان خود در راه رسول خدا فداكاري كرد.
وَالَّذي كانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ وَلا أَحَدَ يَعْبُدُ اللَّهَ مَعَ رَسُولِهِ مِنَ الرِّجالِ غَيْرُهُ. أَوَّلُ النَّاسِ صَلاةً وَأَوَّلُ مَنْ عَبَدَ اللَّهَ مَعي
اوست كه با پيامبر خدا بود در حالي كه هيچكس از مردان همراه او خدا را عبادت نمي‌كرد. اولين مردم در نماز گزاردن، و اول كسي است كه با من خدا را عبادت كرد.
أَمَرْتُهُ عَنِ اللَّهِ أَنْ يَنامَ في مَضْجَعي، فَفَعَلَ فادِياً لي بِنَفْسِهِ
از طرف خداوند به او امر كردم تا در خوابگاه من بخوابد، او هم در حالي كه جانش را فداي من كرده بود در جاي من خوابيد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، فَضِّلُوهُ فَقَدْفَضَّلَهُ اللَّهُ، وَاقْبَلُوهُ فَقَدْ نَصَبَهُ اللَّهُ
اي مردم، او را فضيلت دهيد كه خدا او را فضيلت داده است، واو را قبول كنيد كه خداوند او را منصوب نموده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُ إِمامٌ مِنَ اللَّهِ
اي مردم، او از طرف خداوند امام است
وَلَنْ‌يَتُوبَ اللَّهُ عَلي أَحَدٍ أَنْكَرَ وِلايَتَهُ وَلَنْ‌يَغْفِرَ لَهُ
و هر كس ولايت او را انكار كند خداوند هرگز توبه‌اش را نمي‌پذيرد و او را نمي‌بخشد.
حَتْماً عَلَي اللَّهِ أَنْ يَفْعَلَ ذلِكَ بِمَنْ خالَفَ أَمْرَهُ وَأَنْ يُعَذِّبَهُ عَذاباً نُكْراً أَبَدَ الْآبادِ وَدَهْرَ الدُّهُورِ
حتمي است بر خداوند كه با كسي كه با او مخالفت نمايد چنين كند و او را به عذابي شديد تا ابديت و تا آخر روزگار معذب نمايد.
فَاحْذَرُوا أَنْ تُخالِفُوهُ. فَتَصْلُوا ناراً وَقُودُها النَّاسُ وَالْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرينَ
پس بپرهيزيد از اينكه با او مخالفت كنيد و گرفتار آتشي شويد كه هيزم آن مردم و سنگهاست و براي كافران آماده شده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، بي- وَاللَّهِ- بَشَّرَ الْأَوَّلُونَ مِنَ النَّبِيّينَ وَالْمُرْسَلينَ
اي مردم، به خدا قسم پيامبران و رسولان پيشين به من بشارت داده‌اند.
وَأَنَا وَاللَّهِ خاتَمُ الْأَنْبِياءِ وَالْمُرْسَلينَ وَالْحُجَّةُ عَلي جَميعِ الْمَخْلُوقينَ مِنْ أَهْلِ السَّمواتِ وَالْأَرَضينَ
و من به خدا قسم خاتم پيامبران و مرسلين و حجت بر همه‌ي مخلوقين از اهل آسمانها و زمين هستم.
فَمَنْ شَكَّ في ذلِكَ فَقَدْكَفَرَ كُفْرَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولي
هر كس در اين مطالب شك كند مانند كفر جاهليت اول كافر شده است.
وَمَنْ شَكَّ في شَيْي‌ءٍ مِنْ قَوْلي هذا فَقَدْشَكَّ في كُلِّ ما أُنْزِلَ إِلَيَّ
و هر كس در چيزي از اين گفتار من شك كند در همه‌ي آنچه بر من نازل شده شك كرده است
وَمَنْ شَكَّ في واحِدٍ مِنَ الْأَئِمَّةِ فَقَدْشَكَّ فِي الْكُلِّ مِنْهُمْ، وَالشَّاكُ فينا فِي النَّارِ
و هر كس در يكي از امامان شك كند در همه‌ي آنان شك كرده است، و شك كننده درباره‌ي ما در آتش است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، حَبانِيَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهذِهِ الْفَضيلَةِ مَنّاً مِنْهُ عَلَيَّ وَإِحْساناً مِنْهُ إِلَيَّ وَلا إِلهَ إِلاَّ هُوَ
اي مردم، خداوند اين فضيلت را بر من ارزاني داشته كه منتي از او بر من و احساني از جانب او به سوي من است. خدايي جز او نيست.
أَلا لَهُ الْحَمْدُ مِنّي أَبَدَ الْآبِدينَ وَدَهْرَ الدَّاهِرينَ وَعَلي كُلِّ حالٍ
حمد و سپاس از من بر او تا ابديت و تا آخر روزگار و در هر حال.
مَعاشِرَ النَّاسِ، فَضِّلُوا عَلِيّاً فَإِنَّهُ أَفْضَلُ النَّاسِ بَعْدي مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثي ما أَنْزَلَ اللَّهُ الرِّزْقَ وَبَقِيَ الْخَلْقُ
اي مردم، علي را فضيلت دهيد كه او افضل مردم بعد از من از هر مرد و زن است تا مادامي كه خداوند رزق و روزي را نازل ميكند و خلق باقي هستند.
مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ، مَغْضُوبٌ مَغْضُوبٌ مَنْ رَدَّ عَلَيَّ قَوْلي هذا وَلَمْ‌يُوافِقْهُ
ملعون است ملعون است، مورد غضب است مورد غضب است كسي كه اين گفتار مرا رد كند و با آن موافق نباشد.
أَلا إِنَّ جَبْرَئيلَ خَبَّرَني عَنِ اللَّهِ تَعالي بِذلِكَ وَيَقُولُ: «مَنْ عادي عَلِيّاً وَلَمْ‌يَتَوَلَّهُ فَعَلَيْهِ لَعْنَتي وَغَضَبي»، «وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ- أَنْ تُخالِفُوهُ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها- إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ»
بدانيد كه جبرئيل از جانب خداوند اين خبر را براي من آورده است و مي‌گويد:
«هركس با علي دشمني كند و ولايت او را نپذيرد لعنت و غضب من بر او باد». هر كس ببيند براي فردا چه پيش فرستاده است. از خدا بترسيد كه با علي مخالفت كنيد و در نتيجه قدمي بعد از ثابت بودن آن بلغزد. خداوند از آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذي ذَكَرَ في كِتابِهِ الْعَزيزِ
اي مردم، او (علي) «جنب اللَّه» است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده
فَقالَ تَعالي مُخْبِراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ: «أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلي ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللَّهِ»
و درباره‌ي كسي كه با او مخالفت كند فرموده است:«اي حسرت بر آنچه درباره‌ي جنب خداوند تفريط و كوتاهي كردم».
مَعاشِرَ النَّاسِ، تَدَبَّرُوا القُرْآنَ وَافْهَمُوا آياتِهِ وَانْظُرُوا إِلي مُحْكَماتِهِ وَلاتَتَّبِعُوا مُتَشابِهَهُ
اي مردم، قرآن را تدبر نمائيد و آيات آن را بفهميد و در محكمات آن نظر كنيد و به دنبال متشابه آن نرويد.
فَوَاللَّهِ لَنْ‌يُبَيِّنَ لَكُمْ زَواجِرَهُ وَلَنْ‌يُوضِحَ لَكُمْ تَفْسيرَهُ إِلاَّ الَّذي أَنَا آخِذٌ بِيَدِهِ وَمُصْعِدُهُ إِلَيَّ وَشائِلٌ بِعَضُدِهِ وَرافِعُهُ بِيَدَيَّ
به خدا قسم، باطن آن را براي شما بيان نمي‌كند و تفسيرش را برايتان روشن نمي‌كند مگر اين شخصي كه من دست او را مي‌گيرم و او را بسوي خود بالا مي‌برم و بازوي او را مي‌گيرم و با دو دستم او را بلند مي‌كنم
وَمُعْلِمُكُمْ: أَنَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِيٌّ مَوْلاهُ، وَهُوَ عَلِيٌّ بْنُ أَبي طالِبٍ أَخي وَوَصِيّي، وَمُوالاتُهُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ أَنْزَلَها عَلَيَّ
و به شما مي‌فهمانم كه: «هر كس من صاحب اختيار اويم اين علي صاحب اختيار او است»، و او علي بن ابي‌طالب برادر و جانشين من است، و ولايتِ او از جانب خداوندِ عزوجل است كه بر من نازل كرده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ عَلِيّاً وَالطَّيِّبينَ مِنْ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ هُمُ الثِّقْلُ الْأَصْغَرُ، وَالْقُرْآنُ الثِّقْلُ الْأَكْبَرُ
اي مردم، علي و پاكان از فرزندانم از نسل او ثقل اصغرند و قرآن ثقل اكبر است.
فَكُلُّ واحِدٍ مِنْهُما مُنْبِئٌ عَنْ صاحِبِهِ وَمُوافِقٌ لَهُ، لَنْ‌يَفْتَرِقا حَتّي يَرِدا عَلَيَّ الْحَوْضَ
هر يك از اين دو از ديگري خبر مي‌دهد و با آن موافق است. آنها از يكديگر جدا نميشوند تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند.
أَلا إِنَّهُمْ أُمَناءُ اللَّهِ في خَلْقِهِ وَحُكَّامُهُ في أَرْضِهِ
بدانيد كه آنان امين‌هاي خداوند بين مردم و حاكمان او در زمين هستند.
أَلا وَقَدْأَدَّيْتُ، أَلا وَقَدْبَلَّغْتُ، أَلا وَقَدْأَسْمَعْتُ
بدانيد كه من ادا نمودم، بدانيد كه من ابلاغ كردم، بدانيد كه من شنوانيدم.
أَلا وَقَدْأَوْضَحْتُ، ألا وَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ قالَ وَأَنَا قُلْتُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ
بدانيد كه من روشن نمودم، بدانيد كه خداوند فرموده است و من از جانب خداوند عزوجل مي‌گويم
أَلا إِنَّهُ لا «أَميرَالْمُؤْمِنينَ» غَيْرَ أَخي هذا
بدانيد كه اميرالمؤمنيني جز اين برادرم نيست.
أَلا لاتَحِلُّ إِمْرَةُ الْمُؤْمِنينَ بَعْدي لِأَحَدٍ غَيْرُهُ
بدانيد كه اميرالمؤمنين بودن بعد از من براي احدي جز او حلال نيست.
بخش چهارم: معرفي اميرالمومنين علي (عليه السلام) بر فراز دستان پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله)
أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ اَوْلى بِكُمْ مِنْ اَنْفُسِكُمْ؟
اي مردم چه كسي بر شما از خودتان صاحب اختيار تر است؟
[قالوا:] اَللَّهُ و رَسُولُهُ
گفتند خدا و رسولش
[فقال:]الا مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ
فرمود:بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار اويم اين علي صاحب اختيار اوست
اَللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ و عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْمَنْ نَصَرَهُ و اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ
خدايا دوست بدار هر كس او را دوست بدارد و دشمن بدار هر كس او را دشمن بدارد و ياري كن هر كس او را ياري كند و خوار كن هر كس او را خوار كند
مَعاشِرَ النَّاسِ، هذا عَلِيٌّ أَخي وَوَصِيّي وَواعي عِلْمي
سپس فرمود: اي مردم، اين علي است برادر من و وصي من و دربردارنده علم من
وَخَليفَتي في أُمَّتي عَلي مَنْ آمَنَ بي وَعَلي تَفْسيرِ كِتابِ اللَّهِ عَزَّ وجَلَّ وَالدَّاعي إِلَيْهِ وَالْعامِلُ بِما يَرْضاهُ وَالْمُحارِبُ لِأَعْدائِهِ
و جانشين من در امتم بر آنان كه به من ايمان آورده‌اند، و جانشين من در تفسير كتاب خداوند عزوجل و دعوت به آن، و عمل كننده به آنچه او را راضي ميكند، و جنگ كننده با دشمنان خدا
وَالْمُوالي عَلي طاعَتِهِ وَالنَّاهي عَنْ مَعْصِيَتِهِ
و دوستي كننده بر اطاعت او و نهي كننده از معصيت او.
إِنَّهُ خَليفَةُ رَسُولِ‌اللَّهِ وَأَميرُالْمُؤْمِنينَ وَالإِمامُ الْهادي مِنَ اللَّهِ
اوست خليفه‌ي رسول خدا، و اوست اميرالمؤمنين و امام هدايت كننده از طرف خداوند
وَ قاتِلُ النَّاكِثينَ وَالْقاسِطينَ وَالْمارِقينَ بِأَمْرِاللَّهِ
و اوست كه به فرمان خداوند با پيمان شكنان و روي گردانان و خارج شدگان از دين پيكار نمايد.
يَقُولُ اللَّهُ: «ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ» بِأَمْرِكَ يا رَبِّ أَقُولُ: أَللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَعادِ مَنْ عاداهُ وَاْنصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَالْعَنْ مَنْ أَنْكَرَهُ وَاغْضِبْ عَلي مَنْ جَحَدَ حَقَّهُ
خداوند مي‌فرمايد: «سخن در پيشگاه من تغيير نمي‌پذيرد»، پروردگارا، به امر تو مي‌گويم: «خداوندا دوست بدار هر كس علي را دوست بدارد و دشمن بدار هر كس علي را دشمن بدارد، و ياري كن هر كس علي را ياري كند و خوار كن هر كس علي را خوار كند، و لعنت نما هر كس علي را انكار كند و غضب نما بر هر كس كه حق علي را انكار نمايد».
أَللَّهُمَّ إِنَّكَ أَنْزَلْتَ الْآيَةَ في عَلِيٍّ وَلِيِّكَ عِنْدَ تَبْيينِ ذلِكَ وَنَصْبِكَ إِيَّاهُ لِهذَا الْيَوْمِ:
پروردگارا، تو هنگام روشن شدن اين مطلب و منصوب نمودن علي در اين روز اين آيه را درباره‌ي او نازل كردي: ».
«الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَرَضيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ ديناً»
«امروز دين شما را برايتان كامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان دين شما راضي شدم»
« إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلام وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الإِسْلامِ ديناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرينَ»
«هر آينه دين در نزد خدا دين اسلام است و هر كس ديني غير از اسلام انتخاب كند هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زيانكاران خواهد بود».
أَللَّهُمَّ إِنّي أُشْهِدُكَ أَنّي قَدْبَلَّغْتُ
پروردگارا، تو را شاهد مي‌گيرم كه من ابلاغ نمودم.
بخش پنجم:تاكيد بر توجه امت به مسئله ي امامت
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّما أَكْمَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ دينَكُمْ بِإِمامَتِهِ
اي مردم، خداوند دين شما را با امامت او كامل نمود.
فَمَنْ لَمْ‌يَأْتَمَّ بِهِ وَبِمَنْ يَقُومُ مَقامَهُ مِنْ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ إِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ وَالْعَرْضِ عَلَي اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ
پس هر كس اقتدا نكند به او و به كساني كه جانشين او از فرزندان من و از نسل او هستند تا روز قيامت و روز رفتن به پيشگاه خداوند عزوجل
فَأُولئِكَ الَّذينَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ وَفِي النَّارِ هُمْ خالِدُونَ، «لايُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَلا هُمْ يُنْظَرُونَ
چنين كساني اعمالشان در دنيا و آخرت از بين رفته و در آتش دائمي خواهند بود. عذاب از آنان تخفيف نمي‌يابد و به آنها مهلت داده نمي‌شود.
مَعاشِرَ النَّاسِ، هذا عَلِيٌّ، أَنْصَرُكُمْ لي وَأَحَقُّكُمْ بي وَأَقْرَبُكُمْ إِلَيَّ وَأَعَزُّكُمْ عَلَيَّ
اي مردم، اين علي است كه ياري كننده‌ترين شما نسبت به من و سزاوارترين شما به من و نزديك‌ترين شما به من و عزيزترين شما نزد من است.
وَاللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ وَأَنَا عَنْهُ راضِيانِ. وَما نَزَلَتْ آيَةُ رِضا فِي الْقُرْآنِ إلاَّ فيهِ، وَلا خاطَبَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا إلاَّ بَدَأَ بِهِ،
خداوند عزوجل و من از او راضي هستيم. هيچ آيه‌ي رضايتي در قرآن نازل نشده است مگر در باره‌ي او، و هيچگاه خداوند مؤمنين را مورد خطاب قرار نداده مگر آنكه ابتدا او مخاطب بوده است،
وَلا نَزَلَتْ آيَةُ مَدْحٍ فِي الْقُرآنِ إلاَّ فيهِ، وَلا شَهِدَ اللَّهُ بِالْجَنَّةِ في «هَلْ أَتي عَلَي الْاِنْسانِ» إِلاَّ لَهُ، وَلا أَنْزَلَها في سِواهُ وَلا مَدَحَ بِها غَيْرَهُ
و هيچ آيه‌ي مدحي در قرآن نيست مگر درباره‌ي او، و خداوند در سوره‌ي «هَلْ اَتي عَلَي الْإِنْسانِ … » شهادت به بهشت نداده مگر براي او و اين سوره را درباره‌ي غير او نازل نكرده و با اين سوره جز او را مدح نكرده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، هُوَ ناصِرُ دينِ اللَّهِ وَالْمُجادِلُ عَنْ رَسُولِ‌اللَّهِ
اي مردم، او ياري دهنده‌ي دين خدا و دفاع كننده از رسول خدا است.
وَهُوَ التَّقِيُّ النَّقِيُّ الْهادِي الْمَهْدِيُّ. نَبِيُّكُمْ خَيْرُ نَبِيٍّ وَوَصِيُّكُمْ خَيْرُ وَصِيٍّ وَبَنُوُهُ خَيْرُ الْأَوْصِياءِ
و اوست با تقواي پاكيزه‌ي هدايت كننده‌ي هدايت شده. پيامبرتان بهترين پيامبر و وصيتان بهترين وصي و فرزندان او بهترين اوصياء هستند.
مَعاشِرَ النَّاسِ، ذُرِّيَّةُ كُلُّ نَبِيٍّ مِنْ صُلْبِهِ، وَذُرِّيَّتي مِنْ صُلْبِ أميرِالْمُؤْمِنينَ عَلِيٍّ
اي مردم، نسل هر پيامبري از صلب خود اوست درحاليكه نسل من از صلب اميرالمومنين علي عليه السلام است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ إِبْليسَ أَخْرَجَ آدَمَ مِنَ الْجَنَّةِ بِالْحَسَدِ، فَلا تَحْسُدُوهُ فَتَحْبِطَ أَعْمالُكُمْ وَتَزِلَّ أَقْدامُكُمْ
اي مردم، شيطان آدم را با حسد از بهشت بيرون كرد. مبادا به علي حسد كنيد كه اعمالتان نابود شود و قدمهايتان بلغزد.
فَإِنَّ آدَمَ أُهْبِطَ إِلَي الْأَرْضِ بِخَطيئَةٍ واحِدَةٍ، وَهُوَ صَفْوَةُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَكَيْفَ بِكُمْ وَأَنْتُمْ أَنْتُمْ وَمِنْكُمْ أَعْداءُ اللَّهِ
آدم به خاطر يك گناه به زمين فرستاده شد در حالي كه انتخاب شده‌ي خداوند عزوجل بود، پس شما چگونه خواهيد بود در حالي كه شمائيد و در بين شما دشمنان خدا هستند.
ألا وَإِنَّهُ لايُبْغِضُ عَلِيّاً إِلاَّ شَقِيٌّ، وَلايُوالي عَلِيّاً إلاَّ تَقِيٌّ، وَلايُؤمِنُ بِهِ إِلاَّ مُؤمِنٌ مُخْلِصٌ
بدانيد كه با علي دشمني نمي‌كند مگر شقي و با علي دوستي نمي‌كند مگر با تقوي، و به او ايمان نمي‌آورد مگر مؤمن مخلص.
وَفي عَلِيٍّ- وَاللَّهِ- نَزَلَتْ سُورَةُ الْعَصْرِ: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، وَالْعَصْرِ، إِنَّ الْإِنْسانَ لَفي خُسْرٍ» إِلاَّ عَلِيٌّ الَّذي آمَنَ وَرَضِيَ بِالْحَقِّ وَالصَّبْرِ
به خدا قسم درباره‌ي علي نازل شده است سوره‌ي «والعصر»: «قسم به عصر، انسان در زيان است» مگر علي همانكه ايمان آورد و به حق و صبر راضي شد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، قَد اسْتَشْهَدْتُ اللَّهَ وَبَلَّغْتُكُمْ رِسالَتي وَما عَلَي الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبينُ
اي مردم، من خدا را شاهد گرفتم و رسالتم را به شما ابلاغ نمودم، و بر عهده‌ي رسول جز ابلاغ روشن چيزي نيست.
مَعاشِرَ النَّاسِ، «اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَلاتَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»
اي مردم از خدا بترسيد آنطور كه بايد ترسيد و از دنيا نرويد مگر آنكه مسلمان باشيد.
بخش ششم: اشاره به كارشكنيهاي منافقين
مَعاشِرَ النَّاسِ، «آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذي أُنْزِلَ مَعَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ‌نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلي أدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنَّا أَصْحابَ السَّبْتِ»
اي مردم، «ايمان آوريد به خدا و رسولش و به نوري كه همراه او نازل شده است، قبل از آنكه هلاك كنيم وجوهي را و آن صورتها را به پشت برگردانيم يا آنان را مانند اصحاب سبت لعنت كنيم».
بِاللَّهِ ما عَني بِهذِهِ الْآيَةِ إِلاَّ قَوْماً مِنْ أَصْحابي أَعْرِفُهُمْ بِأَسْمائِهِمْ وَأَنْسابِهِمْ
به خدا قسم، از اين آيه قصد نشده مگر قومي از اصحابم كه آنان را به اسم و نسبشان مي‌شناسم
وَقَدْ أُمِرْتُ بِالصَّفْحِ عَنْهُمْ فَلْيَعْمَلْ كُلُّ امْرِي‌ءٍ عَلي ما يَجِدُ لِعَلِيٍّ في قَلْبِهِ مِنَ الْحُبِّ وَالْبُغْضِ
ولي مأمورم از آنان پرده پوشي كنم. پس هر كس عمل كند مطابق آنچه در قلبش از حب يا بغض نسبت به علي مي‌يابد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، النُّورُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مَسْلُوكٌ فِيَّ ثُمَّ في عَلِيِّ بْنِ أَبي‌طالِبٍ
اي مردم، نور از جانب خداوند عزوجل در من نهاده شده و سپس در علي بن ابي‌طالب
ثُمَّ فِي النَّسْلِ مِنْهُ إِلَي الْقائِمِ الْمَهْدِيِّ الَّذي يَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ
و بعد در نسل او تا مهدي قائم كه حق خداوند
وَبِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا، لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ جَعَلَنا حُجَّةً عَلَي الْمُقَصِّرينَ وَالْمُعانِدينَ وَالْمُخالِفينَ وَالْخائِنينَ وَالْآثِمينَ وَالظَّالِمينَ وَالْغاصِبينَ مِنْ جَميعِ الْعالَمينَ
و هر حقي كه براي ما باشد مي‌گيرد، چرا كه خداوند عزوجل ما را بر كوتاهي كنندگان و بر معاندان و مخالفان و خائنان و گناهكاران و ظالمان و غاصبان از همه‌ي عالميان حجت قرار داده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، أُنْذِرُكُمْ أَنّي رَسُولُ‌اللَّهِ قَدْخَلَتْ مِنْ قَبْلِيَ الرُّسُلُ، أَفَإِنْ مِتُّ أَوْ قُتِلْتُ انْقَلَبْتُمْ عَلي أَعْقابِكُمْ؟ وَمَنْ يَنْقَلِبْ عَلي عَقِبَيْهِ فَلَنْ‌يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئاً وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرينَ الصَّابِرينَ
اي مردم، شما را مي‌ترسانم و انذار مي‌نمايم كه من رسول خدا هستم و قبل از من پيامبراني بوده‌اند، آيا اگر من نيز بميرم يا كشته شوم شما به آيين پيشينيان خود بازميگرديد؟ هر كس به عقب برگردد به خدا ضرري نمي‌رساند، و خداوند به زودي شاكرين و صابرين را پاداش مي‌دهد.
ألا وَإِنَّ عَلِيّاً هُوَ الْمَوْصُوفُ بِالصَّبْرِ وَالشُّكْرِ، ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ
بدانيد كه علي است توصيف شده به صبر و شكر و بعد از او فرزندانم از نسل او چنين اند.
مَعاشِرَ النَّاسِ، لاتَمُنُّوا عَلَيَّ بِإِسْلامِكُمْ، بَلْ لاتَمُنُّوا عَلَي اللَّهِ فَيُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَيَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَيَبْتَلِيَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَنُحاسٍ، إِنَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ
اي مردم، با اسلامتان بر من منت مگذاريد، بلكه بر خدا هم منت نگذاريد، كه اعمالتان را نابود مي‌نمايد و بر شما غضب ميكند و شما را به شعله‌اي از آتش و مس (گداخته) مبتلا ميكند، پروردگار شما در كمين است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، اِنَّهُ سَيَكُونُ مِنْ بَعْدي أَئِمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَي النَّارِ وَيَوْمَ الْقِيامَةِ لايُنْصَرُونَ
اي مردم، بعد از من اماماني خواهند آمند كه مردم را به آتش فراخوانند، آنها در روز قيامت ياري نميشوند.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّهَ وَأَنَا بَريئانِ مِنْهُمْ
اي مردم، خداوند و من از آنان بيزار هستيم.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُمْ وَأَنْصارَهُمْ وَأَتْباعَهُمْ وَأَشْياعَهُمْ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَبِئْسَ مَثْوَي الْمُتَكَبِّرينَ
اي مردم، آنان و يارانشان و تابعينشان و پيروانشان در پائين‌ترين درجه‌ي آتش‌اند و چه بد است جاي متكبران.
ألا إِنَّهُمْ أَصْحابُ الصَّحيفَةِ، فَلْيَنْظُرْ أَحَدُكُمْ في صَحيفَتِهِ
بدانيد كه آنان «اصحاب صحيفه» هستند، پس هر يك از شما در صحيفه‌ي خود نظر كند.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنّي أَدَعُها إِمامَةً وَ وِراثَةً في عَقِبي إِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ
اي مردم، من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثت تا روز قيامت در دودمان خود به وديعه نهادم.
وَقَدْبَلَّغْتُ ما أُمِرْتُ بِتَبْليغِهِ حُجَّةً عَلي كُلِّ حاضِرٍ وَغائِبٍ وَعَلي كُلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْ لَمْ‌يَشْهَدْ، وُلِدَ أَوْ لَمْ‌يُولَدْ
و من رسانيدم آنچه مأمور به ابلاغش بودم تا حجت باشد بر حاضر و غائب و بر همه‌ي كساني كه حضور دارند يا ندارند و به دنيا آمده‌اند يا نيامده‌اند.
فَلْيُبَلِّغِ الْحاضِرُ الْغائِبَ وَالْوالِدُ الْوَلَدَ إِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ
پس حاضران به غائبان و پدران به فرزندان تا روز قيامت برسانند.
وَسَيَجْعَلُونَ الإِمامَةَ بَعْدي مُلْكاً وَاغْتِصاباً، ألا لَعَنَ اللَّهُ الْغاصِبينَ الْمُغْتَصِبينَ
و به زودي امامت را بعد از من به عنوان پادشاهي و با ظلم و زور مي‌گيرند.آگاه باشيد! خداوند غاصبين و تعدي كنندگان را لعنت كند.
وَعِنْدَها سَيَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَا الثَّقَلانِ مَنْ يَفْرُغُ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَنُحاسٌ فَلاتَنْتَصِرانِ
و در آن هنگام است- اي جن و انس- كه مي‌ريزد براي شما آنچه بايد بريزد و مي‌فرستد بر شما شعله‌اي از آتش و مس (گداخته) و نمي‌توانيد آن را از خود دفع كنيد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ‌يَكُنْ لِيَذَرَكُمْ عَلي ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتّي يَميزَ الْخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ، وَما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَي الْغَيْبِ
اي مردم، خداوند عزوجل شما را به حال خود رها نخواهد كرد تا آنكه خبيث را از پاكيزه جدا كند، و خداوند شما را بر غيب مطلع نمي‌كند.
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُ ما مِنْ قَرْيَةٍ إِلاَّ وَاللَّهُ مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ وَمُمَلِّكُهَا الْإمامَ الْمَهْدِيَّ وَاللَّهُ مُصَدِّقٌ وَعْدَهُ
اي مردم، هيچ سرزميني نيست مگر آنكه در اثر تكذيب اهل آن (تكذيب آيات الهي) خداوند قبل از روز قيامت آنها را هلاك خواهد كرد و آن را تحت حكومت حضرت مهدي خواهد آورد، و خداوند وعده‌ي خود را عملي مي‌نمايد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، قَدْ ضَلَّ قَبْلَكُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلينَ، وَاللَّهُ لَقَدْ أَهْلَكَ الْأَوَّلينَ، وَهُوَ مُهْلِكُ الآخِرينَ
اي مردم، قبل از شما اكثر پيشينيان هلاك شدند، و خداوند آنها را هلاك نمود و اوست كه آيندگان را هلاك خواهد كرد.
قالَ اللَّهُ تَعالي: «أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلينَ، ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرينَ، كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمينَ، وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبينَ»
خداي تعالي مي‌فرمايد: «آيا ما پيشينيان را هلاك نكرديم؟ آيندگان را نيز به دنبال آنها مي فرستيم، آري ما با مجرمان چنين خواهيم نمود. واي بر مكذبين در آن روز»
مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَمَرَني وَنَهاني، وَقَدْ أَمَرْتُ عَلِيّاً وَنَهَيْتُهُ بِأَمْرِهِ
اي مردم، خداوند مرا امر و نهي نموده است، و من هم به امر الهي علي را امر و نهي نموده‌ام
فَعِلْمُ الْأَمْرِ وَالنَّهْيِ لَدَيْهِ، فَاسْمَعُوا لِأَمْرِهِ تَسْلِمُوا وَأَطيعُوهُ تَهْتَدُوا وَانْتَهُوا لِنَهْيِهِ تُرْشِدُوا، وَصيرُوا إِلي مُرادِهِ وَلاتَتَفَرَّقُ بِكُمُ السُّبُلُ عَنْ سَبيلِهِ
و علم امر و نهي نزد اوست. پس امر او را گوش دهيد تا سلامت بمانيد، و او را اطاعت كنيد تا هدايت شويد و نهي او را قبول كنيد تا در راه درست باشيد، و به سوي مقصد و مراد او برويد و راههاي بيگانه، شما را از راه او منحرف نكند.
بخش هفتم: پيروان اهل بيت (ع) و دشمنان ايشان
مَعاشِرَ النَّاسِ، أَنَا صِراطُ اللَّهِ الْمُسْتَقيمُ الَّذي أَمَرَكُمْ بِاتِّباعِهِ
اي مردم، من راه مستقيم خداوند هستم كه شما را به پيروي آن امر نموده
ثُمَّ عَلِيٌّ مِنْ بَعْدي، ثُمَّ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةُ الْهُدي
و سپس علي بعد از من، و سپس فرزندانم از نسل او كه امامان هدايت‌اند
يَهْدُونَ إِلَي الْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ
به حق هدايت مي‌كنند و بياري حق به عدالت رفتار مي‌كنند.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ
سپس حضرت چنين خواندند: ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان رحمتگر مهربان و خداوند روز جزاست بار الهاتنها تو را مىپرستيم و تنها از تو يارى مىجوييم ما را به راه راست هدايت فرما راه آنان كه به آنها نعمت بخشيدي نه راه مغضوبان و نه راه گمراهان.
فِيَّ نَزَلَتْ وَفيهِمْ وَاللَّهِ نَزَلَتْ، وَلَهُمْ عَمَّتْ وَإِيَّاهُمْ خَصَّتْ
و سپس فرمودند: اين سوره درباره‌ي من نازل شده، و به خدا قسم درباره‌ي ايشان (امامان) نازل شده است. به طور عموم شامل آنهاست و به طور خاص درباره‌ي آنان است.
أُولئِكَ أَوْلِياءُ اللَّهِ الَّذينَ لاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ، أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ
ايشان دوستان خدايند كه ترسي بر آنان نيست و محزون نميشوند، بدانيد كه حزب خداوند غالب هستند.
أَلا إِنَّ أعْدائَهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ الْغاوُونَ إِخْوانُ الشَّياطينِ يُوحي بَعْضُهُمْ إِلي بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً
آگاه باشيد! دشمنان آنان بي خردان گمراه، و برادران شياطين هستند كه بعضي از آنها به بعضي ديگر سخنان باطل و آراسته به دروغ خود را براي فريب مي رسانند.
أَلا إِنَّ أوْلِيائَهُمُ الَّذينَ ذَكَرَهُمُ اللَّهُ في كِتابِهِ
بدانيد كه دوستان ايشان (اهل بيت) كساني‌اند كه خداوند در كتابش آنان را ياد كرده
فَقالَ عَزَّ وَجَلَّ: «لاتَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كانُوا آبائَهُمْ أَوْ أَبْنائَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشيرَتَهُمْ، أُولئِكَ كَتَبَ في قُلُوبِهِمُ الْايمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوح مِنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنّات تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها رَضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِكَ حِزْبُ اللّهِ أَلا إِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ »
و فرموده است: «نمي‌يابي قومي را كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده باشند، و در عين حال با كساني كه با خدا و رسولش ضديت دارند روي دوستي داشته باشند، اگر چه پدرانشان يا فرزندانشان يا برادرانشان يا فاميلشان باشند. آنان‌اند كه ايمان در قلوبشان نوشته شده است و آنها را با روحى از جانب خود تأييد كرده است، و آنان را به بهشتى وارد ميكند كه از زير درختانش نهرها جاري است؛ هميشه در آن جا ماندگارند؛ خدا از ايشان خشنود و آنها از او خشنودند؛ آنها حزب خدا هستند، آرى، آگاه باشيد، كه حزب خدا هميشه پيروز و رستگارند».
أَلا إِنَّ أَوْلِيائَهُمُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فَقالَ: «الَّذينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبَسُوا إيمانَهُمْ بِظُلْمٍ اُولئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ»
بدانيد كه دوستان ايشان (اهل بيت) كساني‌اند كه خداوند عزوجل آنان را توصيف كرده و فرموده است: «كساني كه ايمان آورده‌اند و ايمانشان را با ظلم نپوشانده‌اند، آنان‌اند كه برايشان امان است و آنان هدايت يافتگان‌اند».
أَلا إِنَّ أَوْلِيائَهُمُ الَّذينَ آمَنُوا وَلَمْ‌يَرْتابُوا
بدانيد كه دوستان ايشان كساني‌اند كه ايمان آورده‌اند و به شك نيفتاده‌اند.
أَلا إِنَّ أَوْلِيائَهُمُ الَّذينَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ بِسَلامٍ آمِنينَ، تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ بِالتَّسْليمِ يَقُولُونَ: سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدينَ
بدانيد كه دوستان ايشان كساني‌اند كه با سلامتي و در حال امن وارد بهشت مي‌شوند، و ملائكه با سلام به ملاقات آنان مي‌آيند و ميگويند: «سلام بر شما، پاكيزه شديد، پس براي هميشه داخل بهشت شويد»
أَلا إِنَّ أَوْلِيائَهُمْ، لَهُمُ الْجَنَّةُ يُرْزَقُونَ فيها بِغَيْرِ حِسابٍ
بدانيد كه دوستان ايشان كساني هستند كه بهشت براي آنان است و در آن بدون حساب روزي داده مي‌شوند.
أَلا إِنَّ أَعْدائَهُمُ الَّذينَ يَصْلَوْنَ سَعيراً
بدانيد كه دشمنان ايشان (اهل بيت) كساني‌اند كه به شعله‌هاي آتش وارد مي‌شوند
أَلا إِنَّ أَعْدائَهُمُ الَّذينَ يَسْمَعُونَ لِجَهَنَّمَ شَهيقاً وَهِيَ تَفُورُ وَيَرَوْنَ لَها زَفيراً
بدانيد كه دشمنان ايشان كساني‌اند كه از جهنم در حالي كه مي‌جوشد، صداي وحشتناكي مي‌شنوند و شعله كشيدن آن را مي‌بينند.
أَلا إِنَّ أَعْدائَهُمُ الَّذينَ قالَ اللَّهُ فيهِمْ: «كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فيها جَميعاً قالَتْ أُخْراهُمْ لِأُولاهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ قالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَ لكِنْ لا تَعْلَمُونَ»
بدانيد كه دشمنان ايشان كساني‌اند كه خداوند درباره‌ي آنان فرموده است: «هر گروهي كه داخل (جهنم) مي‌شوند همتاي خود را لعنت مي‌كنند تا همگي با ذلت در آن قرار گيرند در اين هنگام گروه پيرو درباره پيشوايان خود گويند خداوندا اينها بودند كه مارا گمراه ساختند پس كيفر آنان را دو چندان كن از آتش. خداوند فرمايد: براي هر دو گروه دو چندان است ولي نميدانيد».
أَلا إِنَّ أَعْدائَهُمُ الَّذينَ قالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: «كُلَّما أُلْقِيَ فيها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَلَمْ‌يَاْتِكُمْ نَذيرٌ
بدانيد كه دشمنان ايشان كساني‌اند كه خداوند عزوجل مي‌فرمايد: «هرگاه گروهي (از ايشان) را در جهنم مي‌اندازند خزانه داران دوزخ از ايشان مي‌پرسند: آيا ترساننده‌اي براي شما نيامد؟
قالُوا بَلي قَدْ جاءَنا نَذيرٌ فَكَذَّبْنا وَقُلْنا ما نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَئٍ، إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ في ضَلالٍ كَبيرٍ وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ فَاعْتَرَفُوا بِذَنبِهِمْ فَسُحْقاً لِأَصْحابِ السَّعيرِ»
ميگويند: بلي، براي ما نذير و ترساننده آمد ولي ما او را تكذيب كرديم و گفتيم: خداوند هيچ چيز نازل نكرده است، و شما در گمراهيِ بزرگ هستيد و ميگويند: آري اگر ما شنيده بوديم يا انديشه ميكرديم اكنون در ميان اهل دوزخ نبوديم پس اينگونه به گناه خويش اعتراف كنند پس دور باشند اصحاب آتش از رحمت خدا».
أَلا إِنَّ أَوْلِيائَهُمُ الَّذينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ، لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبيرٌ
بدانيد كه دوستان ايشان (اهل بيت) كساني هستند كه در پنهاني از پروردگارشان مي‌ترسند و براي آنان مغفرت و اجر بزرگ است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، شَتَّانَ ما بَيْنَ السَّعيرِ وَالْأَجْرِ الْكَبيرِ
اي مردم، چقدر فاصله است بين شعله‌هاي آتش و بين اجر بزرگ!
مَعاشِرَ النَّاسِ، عَدُوُّنا مَنْ ذَمَّهُ اللَّهُ وَلَعَنَهُ، وَوَلِيُّنا كُلُّ مَنْ مَدَحَهُ اللَّهُ وَأَحَبَّهُ
اي مردم، دشمن ما كسي است كه خداوند او را مذمت ولعنت نموده، و دوست ما آن كسي است كه خداوند او را مدح نموده و دوستش بدارد.
مَعاشِرَ النَّاسِ، أَلا وَإِنّي أَنَا النَّذيرُ وَعَلِيٌّ الْبَشيرُ
اي مردم، بدانيد كه من نذير و ترساننده‌ام و علي بشارت دهنده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، أَلا وَاِنّي مُنْذِرٌ وَعَلِيٌّ هادٍ
اي مردم، بدانيد كه من منذر و بر حذر دارنده‌ام و علي هدايت كننده است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، أَلا وَإِنّي نَبِيٌّ وَعَلِيٌّ وَصِيّي
اي مردم، من پيامبرم و علي جانشين من است.
مَعاشِرَ النَّاسِ، أَلا وَإِنّي رَسُولٌ وَعَلِيٌّ الْإِمامُ وَالْوَصِيُّ مِنْ بَعْدي، وَالْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ. أَلا وَإِنّي والِدُهُمْ وَهُمْ يَخْرُجُونَ مِنْ صُلْبِهِ
اي مردم، بدانيد كه من پيامبرم و علي امام و وصي بعد از من است، و امامان بعد از او فرزندان او هستند. بدانيد كه من پدر آنانم و آنها از صلب او به وجود مي‌آيند.
بخش هشتم: حضرت مهدي (عج)
أَلا إِنَّ خاتَمَ الأَئِمَّةِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِيَّ
آگاه باشيد! كه آخرين امامان، مهدي قائم از ماست.
أَلا إِنَّهُ الظَّاهِرُ عَلَي الدّينِ
آگاه باشيد! اوست غالب بر اديان
أَلا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظَّالِمينَ
آگاه باشيد! اوست انتقام گيرنده از ظالمين
أَلا إِنَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَهادِمُها
آگاه باشيد! اوست فاتح قلعه‌ها و منهدم كننده‌ي آنها
أَلا إِنَّهُ غالِبُ كُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ أَهْلِ الشِّرْكِ وَهاديها
آگاه باشيد! اوست غالب بر هر قبيله‌اي از اهل شرك و هدايت كننده‌ي آنان.
أَلا إِنَّهُ الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لِأَوْلِياءِ اللَّهِ
آگاه باشيد! بدانيد كه اوست گيرنده‌ي انتقام هر خوني از اولياء خدا.
أَلا إِنَّهُ النَّاصِرُ لِدينِ اللَّهِ
آگاه باشيد! اوست ياري دهنده‌ي دين خدا.
أَلا إِنَّهُ الْغَرَّافُ مِنْ بَحْرٍ عَميقٍ
آگاه باشيد! كه اوست استفاده كننده از دريايي عميق.
أَلا إِنَّهُ يَسِمُ كُلَّ ذي فَضْلٍ بِفَضْلِهِ وَكُلَّ ذي جَهْلٍ بِجَهْلِهِ
آگاه باشيد! اوست كه هر صاحب فضيلتي را بقدر فضلش و هر صاحب جهالتي را بقدر جهلش نشانه مي‌دهد
أَلا إِنَّهُ خِيَرَةُ اللَّهِ وَمُخْتارُهُ
آگاه باشيد! اوست انتخاب شده و اختيار شده‌ي خداوند.
أَلا إِنَّهُ وارِثُ كُلِّ عِلْمٍ وَالْمُحيطُ بِكُلِّ فَهْمٍ
آگاه باشيد! اوست وارث هر علمي و احاطه دارنده به هر فهمي.
أَلا إِنَّهُ الْمُخْبِرُ عَنْ رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَالْمُشَيِّدُ لِأَمْرِ آياتِهِ
آگاه باشيد! اوست خبر دهنده‌ي از پروردگارش، و بالا برنده‌ي آيات الهي.
أَلا إِنَّهُ الرَّشيدُ السَّديدُ
آگاه باشيد! اوست هدايت يافته‌ي محكم بنيان.
أَلا إِنَّهُ الْمُفَوَّضُ إِلَيْهِ
آگاه باشيد! اوست كه كارها به او سپرده شده است.
أَلا إِنَّهُ قَدْ بَشَّرَ بِهِ مَنْ سَلَفَ مِنَ الْقُرُونِ بَيْنَ يَدَيْهِ
آگاه باشيد! اوست كه پيشينيان به او بشارت داده‌اند.
أَلا إِنَّهُ الْباقي حُجَّةً وَلا حُجَّةَ بَعْدَهُ وَلا حَقَّ إِلاَّ مَعَهُ وَلا نُورَ إِلاَّ عِنْدَهُ
آگاه باشيد! اوست كه به عنوان حجت باقي مي‌ماند و بعد از او حجتي نيست. هيچ حقي نيست مگر همراه او، و هيچ نوري نيست مگر نزد او.
أَلا إِنَّهُ لا غالِبَ لَهُ وَلا مَنْصُورَ عَلَيْهِ
آگاه باشيد! كسي بر او چيره نخواهد شد و هيچكس عليه او ياري نمي شود.
أَلا وَإِنَّهُ وَلِيُّ اللَّهِ في أَرْضِهِ، وَحَكَمُهُ في خَلْقِهِ، وَأَمينُهُ في سِرِّهِ وَعَلانِيَتِهِ
آگاه باشيد! اوست ولي خدا در زمين و حكم كننده‌ي او بين خلقش و امين او بر نهان و آشكارش.
بخش نهم:مطرح كردن بيعت
مَعاشِرَ النّاسِ، إنّي قَدْ بَيَّنْتُ لَكُمْ وَأَفْهَمْتُكُمْ
اي مردم، من برايتان روشن كردم و به شما فهمانيدم
وَهذا عَلِيٌّ يُفْهِمُكُمْ بَعْدي
و اين علي است كه بعد از من به شما مي‌فهماند.
أَلا وَإنّي عِنْدَ انْقِضاءِ خُطْبَتي أَدْعُوكُمْ إلى مُصافَقَتي عَلى بَيْعَتِهِ وَالاْقْرارِ بِهِ، ثُمَّ مُصافَقَتِهِ بَعْدي
آگاه باشيد! پس از پايان خطبه ام شما را براي بيعت با او و اقرار به امامتش فراميخوانم كه با من و سپس با او دست بيعت دهيد.
أَلا وَإنّي قَدْ بايَعْتُ اللهَ وَعَلِيٌّ قَدْ بايَعَني
بدانيد كه من با خدا بيعت كرده‌ام و علي با من بيعت كرده است.
وَأَنَا آخِذُكُمْ بِالْبَيْعَةِ لَهُ عَنِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ
و من از جانب خداوند براي او از شما بيعت مي‌گيرم.
‹‹إنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إنَّما يُبايِعُونَ اللهَ، يَدُ اللهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ
(خداوند مي‌فرمايد:) «كساني كه با تو بيعت مي‌كنند در واقع با خدا بيعت مي‌كنند، دست خداوند بر روي دست آنان است.
فَمَنْ نَكَثَ فَإنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ
پس هر كس بيعت را بشكند اين شكستن بر ضرر خود اوست
وَمَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً››
و هر كس به آنچه با خدا عهد بسته وفادار باشد خداوند به او اجر عظيمي عنايت خواهد كرد».
بخش دهم:حلال و حرام، واجبات و محرمات
مَعاشِرَ النّاسِ، إِنَّ الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ مِنْ شَعائرِاللَّهِ، « فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ »
اي مردم، حج و عمره از شعائر الهي هستند، (خداوند مي‌فرمايد:)«پس هر كس به خانه‌ي خدا به عنوان حج يا عمره بيايد براي او اشكالي نيست كه بر صفا و مروه بسيار طواف كند و كسي كه در انجام كارهاي خير فرمان خدارا اطاعت كند خداوند سپاس گزار وداناست.»
مَعاشِـرَ النّاسِ، حِجُّـوا الْبَيْتَ، فَما وَرَدَهُ أَهْـلُ بَيْتٍ إلاَّ اسْتَغْنَـوْا وَأُبْشِـرُوا، وَلا تَخَلَّفُـوا عَنْهُ إلاّ بُتِـرُوا وَافْتَقَرُوا
اي مردم، به حج خانه‌ي خدا برويد. هيچ خانداني به خانه‌ي خدا وارد نميشوند مگر آنكه مستغني مي‌گردند و شاد مي‌شوند، و هيچ خانداني آن را ترك نمي‌كنند مگر آنكه منقطع مي‌شوند و فقير مي‌گردند.
مَعاشِرَ النّاسِ، ما وَقَفَ بِالْمَوْقِفِ مُؤْمِنٌ إلاّ غَفَرَ اللهُ لَهُ ما سَلَفَ مِنْ ذَنْبِهِ إلى وَقْتِهِ ذلِكَ، فَإذَا انْقَضَتْ حجَّتُهُ اسْتَأْنَفَ عَمَلَهُ
اي مردم، هيچ مؤمني در موقف (عرفات، مشعر، مني) وقوف نمي‌كند مگر آنكه خداوند گناهان گذشته‌ي او را تا آن وقت مي‌آمرزد، و هرگاه كه حجش پايان يافت اعمالش را از سر مي‌گيرد.
مَعاشِرَ النّاسِ، الْحُجّاجُ مُعانُونَ وَنَفَقاتُهُمْ مُخَلَّفَةٌ عَلَيْهِمْ وَاللهُ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنينَ
اي مردم، حاجيان كمك مي‌شوند و آنچه خرج مي‌كنند به آنان برمي‌گردد، و خداوند جزاي محسنين را ضايع نمي‌نمايد.
مَعاشِرَ النّاسِ، حِجُّوا الْبَيْتَ بِكَمالِ الدّينِ وَالتَّفَقُّهِ، وَلاتَنْصَرِفُوا عَنِ الْمَشاهِدِ إلاّ بِتَوْبَة وَإقْلاع
اي مردم، با دين كامل و با تفقه و فهم به حج خانه‌ي خدا برويد و از آن مشاهد مشرفه جز با توبه و دست كشيدن از گناه بر مگرديد.
مَعاشِرَ النّاسِ، أَقيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكاةَ كَما أَمَرَكُمُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ
اي مردم، نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد همانطور كه خداوند عزوجل به شما فرمان داده است.
فَإنْ طالَ عَلَيْكُمُ الأمد فَقَصَّرْتُمْ أَوْ نَسيتُمْ فَعَلِيٌّ وَلِيُّكُمْ وَمُبَيِّنٌ لَكُمْ ; الَّذي نَصَبَهُ اللهُ عزَّ وَجَلَّ لَكُمْ بَعْدي أَمينَ خَلْقِهِ
و اگر زمان طويلي بر شما گذشت و كوتاهي نموديد يا فراموش كرديد، علي صاحب اختيار شما است و براي شما بيان ميكند، همو كه خداوند عزوجل بعد از من به عنوان امين بر خلقش او را منصوب نموده است.
إنَّهُ مِنّي وَأَنَا مِنْهُ، وَهُوَ وَمَنْ يَخْلُفُ مِنْ ذُرِّيَّتي يُخْبِرُونَكُمْ بِما تَسْأَلُونَ عَنْهُ وَيُبَيِّنُونَ لَكُمْ ما لا تَعْلَمُونَ
او از من است و من از اويم.او و آنان كه از نسل من‌اند از آنچه سؤال كنيد به شما خبر مي‌دهند و آنچه را نميدانيد براي شما بيان مي‌كنند.
أَلا إنَّ الْحَلالَ وَالْحَرامَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِيَهُما وَأُعَرِّفَهُما ; فَآمُرُ بِالْحَلالِ وَأَنْهي عَنِ الْحَرامِ في مَقام واحِد
بدانيد كه حلال و حرام بيش از آن است كه من همه‌ي آنها را بشمارم و معرفي كنم و بتوانم در يك مجلس به همه‌ي حلالها دستور دهم و از همه‌ي حرامها نهي كنم.
فَأُمِرْتُ أَنْ آخُذَ الْبَيْعَةَ مِنْكُمْ وَالصَّفْقَةَ لَكُمْ بِقَبُولِ ما جِئْتُ بِهِ عَنِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ في عَلِيٍّ أَميرِالْمُؤْمِنينَ والأوصياء مِنْ بَعْدِهِ الَّذينَ هُمْ مِنّي وَمِنْهُ إمامَةً فيهِمْ قائِمَةً، خاتِمُها الْمَهْدِيُّ إلى يَوْم يَلْقَى اللهَ الَّذي يُقَدِّرُ و يَقْضي
و لذا مامور شدم كه از شما بيعت بگيرم براي قبول آنچه از طرف خداوند درباره علي اميرالمومنين عليه السلام و جانشينان بعد از او آورده ام، آنها از من و علي هستندو امامت در ميان آنها تا روزگار ملاقات پروردگاري كه قضا و قدر به دست اوست پايدار خواهد بود و آخرين آنان حضرت مهدي عليه السلام است.
مَعاشِرَ النّاسِ، وَكُلُّ حَلال دَلَلْتُكُمْ عَلَيْهِ وَكُلُّ حَرام نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فَإنّي لَمْ أَرْجِعْ عَنْ ذلِكَ وَلَمْ أُبَدِّلْ. أَلا فَاذْكُرُوا ذلِكَ وَاحْفَظُوهُ وَتَواصَوْا بِهِ، وَلا تُبَدِّلُوهُ وَلا تُغَيِّرُوهُ
اي مردم، هر حلالي كه شما را بدان راهنمايي كردم و هر حرامي كه شما را از آن نهي نمودم، هرگز از آنها بر نگشته‌ام و تغيير نداده‌ام. اين مطلب را به ياد داشته باشيد و آن را حفظ كنيد و به يكديگر سفارش كنيد، و آن را تبديل نكنيد و تغيير ندهيد.
أَلا وَإنّي أُجَدِّدُ الْقَوْلَ: أَلا فَأَقيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكاةَ وَاءْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ
من سخن خود را تكرار مي‌كنم: نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و به كار نيك امر كنيد و از منكرات نهي نمائيد.
أَلا وَإنَّ رَأْسَ الأمر بِالْمَعْرُوفِ أَنْ تَنْتَهُوا إلى قَوْلي وَتُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ يَحْضُرْ وَتَأْمُرُوهُ بِقَبُولِهِ عَنّي وَتَنْهَوْهُ عَنْ مُخالَفَتِهِ
بدانيد كه بالاترين امر به معروف آنست كه سخن مرا بفهميد و آن را به كساني كه حاضر نيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر كنيد و از مخالفتش نهي نمائيد.
فَإنَّهُ أَمْرٌ مِنَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ وَمِنّي
چرا كه اين دستوري از جانب خداوند عزوجل و از نزد من است
وَلا أَمْرَ بِمَعْرُوف وَلا نَهْيَ عَنْ مُنْكَر إلاّ مَعَ إمام مَعْصُوم
و هيچ امر به معروف و نهي از منكري نمي‌شود مگر با امام معصوم.
مَعاشِرَ النّاسِ، الْقُرْآنُ يُعَرِّفُكُمْ أنَّ الاَْئِمَّةَ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ، وَعَرَّفْتُكُمْ أنَّهُمْ مِنّي وَمِنْهُ
اي مردم، قرآن به شما مي‌شناساند كه امامان بعد از علي فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندم كه آنان از نسل من و از نسل اويند.
حَيْثُ يَقُولُ اللهُ في كِتابِهِ:‹‹وَجَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً في عَقِبِهِ››، وقُلْتُ:‹‹لَنْ تَضِلُّوا ما إنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِما››
آنجا كه خداوند در كتابش مي‌فرمايد: «آن (امامت) را به عنوان كلمه‌ي باقي در نسل او قرار داد»، و من نيز به شما گفتم: «اگر به آن دو (قرآن و اهل بيت) تمسك كنيد هرگز گمراه نمي‌شويد».
مَعاشِرَ النّاسِ، التَّقْوى، التَّقْوى، وَاحْذَرُوا السّاعَةَ كَما قالَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ:‹‹إنَّ زَلْزَلَةَ السّاعَةِ شَيْءٌ عَظيمٌ››
اي مردم، تقوا، تقوا، بترسيد از قيامت، كه خداي عزوجل فرموده است: «به راستي كه زلزله رستاخيز حادثه اي سهمگين و بزرگ است».
اذْكُرُوا الْمَماتَ وَالْمَعادَ وَالْحِسابَ وَالْمَوازينَ وَالْمُحاسَبَةَ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّ الْعالَمينَ وَالثَّوابَ وَالْعِقابَ
مرگ و معاد و حساب و ترازوهاي الهي و حسابرسي در پيشگاه رب العالمين و ثواب و عقاب را به ياد آوريد.
فَمَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ أُثيبَ عَلَيْها وَمَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَيْسَ لَهُ فِي الْجِنانِ نَصيبٌ
هر كس حسنه با خود بياورد طبق آن ثواب داده مي‌شود، و هر كس گناه بياورد در بهشت او را نصيبي نخواهد بود.
بخش يازدهم: بيعت گرفتن رسمي
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّكُمْ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُصافِقُوني بِكَفٍّ واحِد في وَقْت واحِد
اي مردم، شما بيش از آن هستيد كه با يك دست و در يك زمان با من دست دهيد،
وَقَدْ أَمَرَنِيَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ أَنْ آخُذَ مِنْ أَلْسِنَتِكُمُ الاْقْرارَ بِما عَقَّدْتُ لِعَلِيٍّ أَميرِالْمُؤْمِنينَ
و پروردگارم مرا مأمور كرده است كه از زبان شما اقرار بگيرم درباره‌ي آنچه براي علي اميرالمؤمنين عليه السلام منعقد نمودم
وَلِمَنْ جاءَ بَعْدَهُ مِنَ الأئمة مِنّي وَمِنْهُ، عَلى ما أَعْلَمْتُكُمْ أَنَّ ذُرِّيَّتي مِنْ صُلْبِهِ
و اماماني كه بعد از او مي‌آيند و از نسل من و اويند، پيش از اين به شما خبردادم و گفتم كه فرزندان من از نسل اويند.
فَقُولُوا بِأَجْمَعِكُمْ:‹‹إنّا سامِعُونَ مُطيعُونَ راضُونَ مُنْقادُونَ لِما بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنا وَرَبِّكَ في أَمْرِ إمامِنا عَلِيٍّ أَميرِالْمُؤْمِنينَ وَمَنْ وُلِدَ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الأئمة
پس همگي چنين بگوئيد: «ما شنيديم و اطاعت مي‌كنيم و راضي هستيم و سر تسليم فرود مي‌آوريم درباره‌ي آنچه از جانب پروردگار ما و خودت به ما رساندي درباره‌ي امر امامتِ اماممان علي اميرالمؤمنين و اماماني كه از نسل او به دنيا مي‌آيند.
نُبايِعُكَ عَلى ذلِكَ بِقُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَأَيْدينا. عَلى ذلِكَ نَحْيى وَعَلَيْهِ نَمُوتُ وَعَلَيْهِ نُبْعَثُ
بر اين مطلب با قلبهايمان و با جانمان و با زبانمان و با دستانمان با تو بيعت مي‌كنيم. بر اين عقيده زنده‌ايم و با آن مي‌ميريم و (روز قيامت) با آن محشور مي‌شويم.
وَلا نُغَيِّرُ وَلا نُبَدِّلُ، وَلا نَشُكُّ وَلا نَجْحَدُ وَلا نَرْتابُ، وَلا نَرْجِعُ عَنِ الْعَهْدِ وَلانَنْقُضُ الْميثاقَ
تغيير نخواهيم داد و تبديل نمي‌كنيم و شك نمي‌كنيم و انكار نمي‌نمائيم و ترديد به دل راه نمي‌دهيم و از اين قول برنمي‌گرديم و پيمان را نمي‌شكنيم.
وَعَظْتَنا بِوَعْظِ اللهِ في عَلِيٍّ أَميرِالْمُؤْمِنينَ والأئمة الَّذينَ ذَكَرْتَ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ، الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَمَنْ نَصَبَهُ اللهُ بَعْدَهُما
تو ما را به موعظه‌ي الهي نصيحت نمودي درباره‌ي علي اميرالمؤمنين و اماماني كه گفتي بعد از او از نسل تو و فرزندان اويند، يعني حسن و حسين و هر آنكس كه خداوند بعد از آن دو منصوب نموده است.
فَالْعَهْدُ وَالْميثاقُ لَهُمْ مَأْخُوذٌ مِنّا، مِنْ قُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَضَمائِرِنا وَأَيْدينا
و عهد و ميثاق براي آنان از جان و دل و دست و زبان و نهان ما گرفته شد.
مَنْ أَدْرَكَها بِيَدِهِ وَإلاّ فَقَدْ أَقَرَّ بِلِسانِهِ، وَلا نَبْتَغي بِذلِكَ بَدَلاً وَلا يَرَى اللهُ مِنْ أَنْفُسِنا حِوَلاً
هر كس توانست با دست بيعت مي‌نمايد و گرنه با زبانش اقرار ميكند. هرگز در پي تغيير اين عهد نيستيم و خداوند (در اين باره) از نفسهايمان دگرگوني نبيند.
نَحْنُ نُؤَدّي ذلِكَ عَنْكَ الدّاني وَالْقاصي مِنْ أَوْلادِنا وَأَهالينا، وَنُشْهِدُ اللهَ بِذلِكَ وَكَفى بِاللهِ شَهيداً وَأَنْتَ عَلَيْنا بِهِ شَهيدٌ››
ما اين مطالب را از قول تو به فرزندان و خويشان دور و نزديك خود خواهيم رسانيد، و خدا را بر آن شاهد مي‌گيريم. خداوند در شاهد بودن كفايت ميكند و تو نيز بر اين اقرار ما شاهد هستي».
مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ؟ فَإنَّ اللهَ يَعْلَمُ كُلَّ صَوْت وَخافِيَةَ كُلِّ نَفْس
اي مردم، چه مي‌گوئيد؟ خداوند هر صدايي را و پنهاني‌هاي هر كسي را مي‌داند.
«فَمَنِ اهْتَدى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإنَّما يَضِلُّ عَلَيْها»، وَمَنْ بايَعَ فَإنَّما يُبايِعُ اللهَ، «يَدُ اللهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ»
پس هر كس هدايت يافت به نفع خودش است و هر كس گمراه شد به ضرر خودش گمراه شده است، و هر كس بيعت كند با خداوند بيعت ميكند. دست خداوند بر روي دست آنها (بيعت كنندگان) است.
مَعاشِرَ النّاسِ، فَبايِعُوا اللهَ وَبايِعُوني وَبايِعُوا عَلِيّاً أميرَالْمُؤْمِنينَ وَالْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ والأئمة مِنْهُمْ فِي الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ كَلِمَةً باقِيَةً
اي مردم، با خدا بيعت كنيد و با من بيعت نمائيد و با علي اميرالمؤمنين و حسن و حسين و امامان از ايشان در دنيا و آخرت، به عنوان امامتي كه در نسل ايشان باقي است بيعت كنيد.
يُهْلِكُ اللهُ مَنْ غَدَرَ وَيَرْحَمُ مَنْ وَفى، «فَمَنْ نَكَثَ فَإنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً»
خداوند كسي را كه بي وفايي كند (بيعت شكنان) را هلاك و وفاداران را مورد رحمت قرار مي‌دهد. و هر كس بيعت را بشكند به ضرر خويش شكسته است، و هركس به آنچه با خدا پيمان بسته وفا كند خداوند به او اجر عظيمي عنايت مي‌فرمايد.
مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا الَّذي قُلْتُ لَكُمْ وَسَلِّمُوا عَلى عَلِيٍّ بِإمْرَةِ الْمُؤْمِنينَ
اي مردم، آنچه به شما گفتم بگوئيد (تكرار كنيد)، و به علي به عنوان «اميرالمؤمنين» سلام كنيد
وَقُولُوا: «سَمِعْنا وَأَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَإلَيْكَ الْمَصيرُ»، وَقُولُوا: «الْحَمْدُ للهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَما كُنّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلا أَنْ هَدانَا اللهُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ»
و بگوئيد «شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا مغفرت تو را مي‌خواهيم و بازگشت بسوي توست». و بگوئيد: «حمد و سپاس خداي را كه ما را به اين هدايت كرد، و اگر خداوند هدايت نمي‌كرد ما هدايت نمي‌شديم و هر آينه فرستادگان پروردگار ما به حق آمده اند ».
مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ فَضائِلَ عَلِيِّ بْنِ أَبي طالِب عِنْدَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ ـ وَقَدْ أَنْزَلَها فِي الْقُرْآنِ ـ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِيَها في مَقام واحِد، فَمَنْ أَنْبَأَكُمْ بِها وَعَرَفَها فَصَدِّقُوهُ
اي مردم، فضائل علي بن ابي‌طالب نزد خداوند- كه آن را در قرآن نازل كرده- بيش از آن است كه همه را در يك مجلس بشمارم، پس هر كس در باره‌ي آنها به شما خبر داد و معرفت آن را داشت او را تصديق كنيد.
مَعاشِرَ النّاسِ، مَنْ يُطِعِ اللهَ وَرَسُولَهُ وَعَلِيّاً والأئمة الَّذينَ ذَكَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً
اي مردم، هر كس خدا و رسولش و علي و اماماني را كه ذكر كردم اطاعت كند به رستگاري بزرگ دست يافته است.
مَعاشِرَ النّاسِ، السّابِقُونَ إلى مُبايَعَتِهِ وَمُوالاتِهِ وَالتَّسْليمِ عَلَيْهِ بِإمْرَةِ الْمُؤْمِنينَ أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ في جَنّاتِ النَّعيمِ
اي مردم، كساني كه براي بيعت با او و قبول ولايتش و سلام به او به عنوان «اميرالمؤمنين»، سبقت بگيرند آنان رستگارانند و در باغهاي نعمت خواهند بود.
مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا ما يَرْضَى اللهُ بِهِ عَنْكُمْ مِنَ الْقَوْلِ، فَإنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَمَنْ فِي الأرض جَميعاً فَلَنْ يَضُرَّ اللهَ شَيْئاً
اي مردم، سخني بگوئيد كه به خاطر آن خداوند از شما راضي شود، و اگر شما و همه‌ي كساني كه در زمين هستند كافر شوند به خدا ضرري نمي‌رسانند.
اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنينَ بِما أَدَّيْتُ وَأَمَرْتُ وَاغْضِبْ عَلَى الْجاحِدينَ الْكافِرينَ، وَالْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعالَمينَ
خداوندا، هركس گفتار مرا و دستوراتم را در اين ابلاغ مهم باور كرد و به آن ايمان آورد مورد مغفرت و آمرزش خويش قرار بده و انكار كنندگان كافر را دچار خشم و غضب خويش گردان و ستايش سزاوار پروردگار جهانيان است.
