اين تقسيم بندي را مي توان از آيه ي زير به دست آورد:
«أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْض وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَة ...». (2)
آيا ندانستهايد كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمين است، مسخّر شما ساخته و نعمتهاى ظاهري و باطني خود را بر شما تمام كرده است؟
همان طور كه پيشتر گذشت، صاحبان نعمت نيز اين چنين اند؛ يعني بنابر حكمت خداوندي و شايستگي بندگان، برخي از نعمت هاي بيشتري برخوردارند و عدّه اي از نعمت هاي كمتر. در قرآن كريم آمده است:
«وَ اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلى بَعْضٍ فِي الرِّزْق ...» (3)
و خداوند در روزي، بعضي را بر بعض ديگر برتري داد.
حتي در ميان سلسله ي انبياء اين مراتب وجود دارد، آنجا كه خود اعلان كرد:
«تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ وَ آتَيْنا عيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ...» (4)
برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى بخشيديم. از آنان كسى بود كه خدا با او سخن گفت و درجات بعضى از آنان (حضرت محمد صلي الله عليه و آله) را بالا برد؛ و به عيسى پسر مريم دلايل آشكار داديم، و او را به وسيله روح القدس تأييد كرديم.
چنان چه پيش از اين در بحث "مالكيّت خداوند" اشاره شد، باري تعالي مي خواهد با اين برتري دادن ها، ابتلا و آزمايشي براي بندگان ايجاد كند كه اين خود يكي از اهداف خلقت معرفي شده است. آنجا كه فرمود:
«وَ هُوَ الَّذي جَعَلَكُمْ خَلائِفَ الْأَرْضِ وَ رَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ في ما آتاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَريعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحيم» (5)
و اوست كسى كه شما را در زمين جانشين [يكديگر] قرار داد، و بعضى از شما را بر برخى ديگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. آرى، پروردگار تو زود كيفر است، و [هم] او بس آمرزنده مهربان است... (ادامه دارد)
پي نوشت ها:
1. الرعد: 4
2. لقمان: 20
3. النحل: 71
4. البقرة: 253
5. الأنعام: 165