در يكي از فرازهاي خطابه ي غدير آمده است:

«مُجزِلُ العَطَاءِ»
بخشنده ي عطاست.

با دقّت در معناي «جزل» نكته ي مهمّي به دست مي آيد. در كتاب لغت «العين» آمده است:
جَزل يعني عطاي فراوان و «أَجزَلَ العَطَاءَ» يعني فراوان عطا نمود. (2)

از اين بيان رسول خدا (صلي الله عليه و آله) معلوم مي شود كه خدا در حقّ كسي كم نمي گذارد، بلكه هر چه لازم باشد، خداوند به فراواني مي دهد و دريغ نمي كند.

صِرف وجود فراگير مخلوقات، خود بارزترين نشان تفضّل و بخشش اوست، چرا كه وجودشان نيز از عطاي باري تعالي است. در آيه ي كريمه فرموده است:

«أَعطَي كُلَّ شَيءٍ خَلقَهُ». (3)
به هر چيزي آفرينش و خلقتش را اعطاء نمود.

هم وجود، و هم بقاي موجودات نيازمند عنايات حقّ تعالي است. بقا و استمرار آسمان ها و زمين همه به دست قدرت او انجام مي گيرد، از آن جا كه فرمود:

«إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ أَنْ تَزُولا وَ لَئِنْ زالَتا إِنْ أَمْسَكَهُما مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ إِنَّهُ كانَ حَليماً غَفُورا» (4)
 همانا خدا آسمانها و زمين را نگاه مى ‏دارد تا نابود نشوند، و اگر زائل شوند، پس از او هيچ كسي آنها را نگاه نمى‏ دارد؛ اوست بردبار آمرزنده.

بنابراين كسي نمي تواند خود را بي نياز و مستثني از الطاف و نعمت هاي خداوند تصوّر كند؛ به بيان ديگر اِنعام خداوند بر عموم مخلوقاتش انجام مي گيرد، رسول خدا در خطابه ي غدير فرمودند:

«مُتَفَضِّلٌ عَلَي جَمِيعِ مَن بَرَأَهُ، مُتَطَوِّلٌ عَلَي جَمِيعِ مَن أَنشَأَهُ»
(اوست كه) بر جميع مخلوقاتش تفضّل كرده است، و بر تمام آفريدگانش بخشش نموده است.

در فراز ديگر خطابه غدير همچنين گوشزد نمودند:

«قَد وَسِعَ كُلَّ شَيءٍ رَحمَتُهُ»
به راستي رحمتش را نيز بر همه گسترانده است.

پي نوشت ها:

1. نهج البلاغه، خطبه 91
2. كتاب العين، ج‏6، ص: 67
3. طه: 50
4. فاطر: 41