دهم محرم الحرام : وفات امّ سلمه

در اين روز در سال 63 62 ه ق امّ سلمه همسر پيامبر صلّى الله عليه و آله از دنيا رحلت فرمود.
(مستدرك سفينة البحار: ج 5، ص 215).

دهم محرم الحرام : قيام حضرت مهدى عليه السلام

به روايتى حضرت بقية الله الاعظم حجة بن الحسن العسكرى ارواحنا له الفداه در اين روز قيام خواهند كرد.

(اعلام الورى: ج 2، ص 286. بحار الانوار: ج 95، ص 190)

دهم محرم الحرام :قتل ابن زياد

ابن زياد در روز عاشوراى سال 67 ه ق به فرمان مختار به جزاى ظاهرى اعمالش رسيد و كشته شد.

دهم محرم الحرام : رأس مطهر امام حسين عليه السلام در كوفه

عصر عاشورا رأس مطهر و نورانى امام حسين عليه السلام را توسط خولى بن يزيد اصبحى ملعون و حميد بن مسلم ازدى به كوفه فرستادند.

(اعلام الورى: ج 1، ص 470. منتهى الامال: ج 1، ص 401. فيض العلام: ص 155)

خونين شدن ريشه هر گياهى كه از زمين می ‏كشيدند، از مصيبت عظماى آن روز.

نهم محرم الحرام : خطابه امام حسين عليه السلام براى اصحابش

در عصر اين روز امام حسين عليه السلام در جمع ياران خطبه ای قرائت فرمودند، و اصحاب اعلام وفادارى نمودند.

(مناقب ابن شهر آشوب: ج 4، ص 107)

سوم محرم : نامه امام حسين عليه السلام براى اهل كوفه

در اين روز امام حسين عليه السلام براى بزرگان كوفه نامه‏ ای نوشتند و آن را به قيس بن مسهّر صيداوى دادند كه به كوفه برساند. مأمورين در بين راه قيس را گرفتند، و پس از آنكه او بر ضد يزيد و ابن زياد سخن گفت، او را به شهادت رساندند.

(قلائد النحور: ج محرم و صفر، ص 41)

دوم محرم الحرام : ورود امام حسين عليه السلام به كربلا

بنابر مشهور در اين روز در سال 61 ه ق آقا و مولايمان حضرت اباعبدالله الحسين سيّد الشّهداء عليه السلام با اهل بيت و اصحابشان وارد كربلاى معلى شدند.
(ارشاد: ج 2، ص 84. قلائد النحور: ج محرم و صفر، ص 24. الوقايع و الحوادث: ج 2ص 89. مناقب ابن شهر آشوب: ج 4، ص 105. جلاء العيون: ص 379. معالى السبطين: ج 1ص 285).

یکم محرم الحرام : كلام عاشورائى امام رضا عليه السلام

در روز اول محرم ريّان بن شبيب خدمت امام رضا عليه السلام رسيد. حضرت به او فرمود: اى پسر شبيب، مردم عرب در زمان جاهليت جنگ را در ايام محرم حرام می ‏دانستند، ولى اين امت احترام اين ماه را از بين بردند و حرمت پيامبر صلّى الله عليه و آله را رعايت نكردند. در اين ماه خون ما را حلال دانستند، و هتك حرمت ما كردند و فرزندان و زنان ما را اسير نمودند، و سراپرده ما را آتش زدند و اموال ما را غارت كردند و رعايت احترام رسول خدا صلّى الله عليه و آله را درباره ما ننمودند.

یکم محرم الحرام : قيام مردم مدينه بر عليه يزيد

در اين روز در سال 63 ه ق مردم مدينه براى قيام عليه يزيد حركت كردند. قضيه از آنجا آغاز شد كه جمعى از اهالى مدينه به رهبرى عبدالله بن حنظله به شام رفتند و دستگاه يزيد و شرابخوارى و قماربازى و سگ بازى او را ديدند، و به مدينه بازگشته و مردم را از وضع فساد دربار اموى آگاه ساختند. با شنيدن اين اخبار همگان بر خلع يزيد اتفاق نمودند، و به سرپرستى عبدالله عليه يزيد قيام نمودند و افراد اموى ساكن مدينه را بيرون كردند. لشكر شام پس از اطلاع از اين قيام به طرف مدينه حركت كرد و واقعه حرّه پيش آمد.

(الوقايع و الحوادث، ج 2، ص 49)

یکم ماه محرم : امام حسين عليه السلام در راه كربلا:

روز اول محرم، امام حسين عليه السلام در قصر بنى مقاتل نزول اجلال فرمودند، و از عبيدالله بن حر جعفى دعوت به يارى نمودند، ولى او اجابت نكرد و بعداً پشيمان شد.

(ارشاد، ج 2، ص 81)

یکم محرم الحرام: اولين جمع آورى زكات

در روز اول محرم پيامبر صلّى الله عليه و آله براى اولين بار مأمورانى را براى جمع آورى زكات و صدقات به اطراف مدينه فرستاد.

(الوقايع و الحوادث، ج 2، ص 42. قلائد النحور، ج محرم و صفر، ص 15)

اول محرم الحرام : جنگ ذات الرقاع:

در سال چهارم هجرت به تحريك كفار قريش بين مسلمانان و قبایلى كه اطراف مدينه زندگى می ‏كردند و قصد محاصره مدينه را داشتند جنگى در گرفت. پيامبر صلّى الله عليه و آله با 400 يا 790 نفر از مدينه بيرون رفتند. در اين غزوه حضرت نماز خوف خواندند و جنگ تا سه روز طول كشيد تا شر آنان دفع شد. اين واقعه به قولى در 15 جمادى الاولى بوده است.

(الوقايع و الحوادث، ج 2، ص 45. توضيح المقاصد، ص 2 - 3. وقايع المشهور، ص 98)

یکم محرم الحرام:ماجراى شعب ابى طالب عليه السلام:

در پى بالا گرفتن قدرت اسلام پس از بعثت پيامبر صلّى الله عليه و آله، قريش پيمان نامه ای نوشتند و طى آن قرار گذاشتند با بنى هاشم تكلم نكنند و با آنان هم سفره و همنشين نشوند و معامله ننمايند، و آنان را به گونه ای در فشار قرار دهند كه پيامبر صلّى الله عليه و آله را به قريش تحويل دهند تا آن حضرت را به قتل برسانند. حضرت ابوطالب عليه السلام بنى هاشم را به دره ای كه منتسب به آن حضرت بود برد، و اطراف آن را محكم كرده و براى حفظ جان پيامبر صلّى الله عليه و آله شبانه روز كمر همّت بست.

یکم محرم الحرام:آغاز ايام حسينى:

اولين روز از ماه حزن و اندوه آل محمد عليهم السلام است، كه همه انبياء و ملائكه و شيعيان و دوستان اهل بيت عليهم السلام محزون‏ اند. بايد گفت: كه حزن و اندوه تمام عالم است، چرا كه همه ساله از اول محرم تا روز عاشورا پيراهن پاره پاره سيّد الشّهداء عليه السلام را از عرش خدا به رو به زمين می ‏آويزند و حزن و اندوه عالم را فرا می ‏گيرد.