در شب بيست و يكم اثر زهر بر بدن مبارك امیرالمومنین عليه السلام بسيار شد. حضرت فرزندان و اهل بيت خود را جمع كرد و با آنها وداع نمود و وصيتهاى خود را فرمود. در آن شب هر چه خوردنى و آشاميدنى آوردند تناول نفرمود، و لبهاى مباركش به ذكر خدا حركت مى كرد، و مانند مرواريد عرق از پيشانى نازنيش مى ريخت و با دست مبارك خود آن را بر طرف مى كرد.
به امام مجتبى عليه السلام فرمود: تو را به برادرت حسين عليه السلام وصيت مى كنم. به فرزندان ديگر كه از فاطمه زهرا سلام الله عليها نبودند، فرمود: شما را وصيت مى كنم به اطاعت از حسن و حسين. سپس فرمودند: «خداوند شما را بر صبر نيكو كرامت فرمايد. امشب از ميان شما مى روم و به حبيب خود محمّد مصطفى صلّى الله عليه و آله ملحق مى شوم چنانچه مرا وعده داده است».
- صدا گريه از اهل بيت بلند شد. آنگاه دستوراتى در مورد غسل، كفن، نماز و محل دفن به امام مجتبى عليه السلام فرمودند و با امام حسين عليه السلام و حضرت زينب سلام الله عليها كلماتى از كربلاء فرمودند.
بعد از وداع با همگان دست و پاى مبارك را به طرف قبله كشيدند و فرمودند: «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمداً عبده و رسوله»، و چشمان مبارك را بستند و بهشت را به قدوم خويش مبارك فرمودند.
صداى شيون و گريه از خانه آن حضرت بلند شد. اهل كوفه كه با خبر شدند، صداى شيون و ناله از تمامى شهر بر خواست، مانند روزى كه پيامبر صلّى الله عليه و آله از دنيا رفتند. در آن شب آفاق آسمان متغير گشت و زمين لرزيد و صداى تسبيح و تقديس فرشتگان از هوا شنيده شد.
- سپس مشغول غسل آن حضرت شدند. بعد از غسل و كفن، امام حسن و امام حسين عليهماالسلام پشت سر تابوت را همانطور كه حضرت فرموده بودند برداشته، جلو تابوت خودش حركت مى كرد، تا در مكانى فرود آمد.
بعد از نماز بر آن حضرت توسط امام مجتبى عليه السلام، مقدارى از زير تابوت را كندند و قبرى آماده يافتند كه داخل آن لوحى مسى يا سفالى بود و بر آن نوشته شده بود: «بسم الله الرحمن الرحيم، اين قبرى است كه نوح پيامبر براى بنده صالح خدا على بن ابى طالب حفر نموده است». بدن مطهر آن حضرت را دفن نمودند و حسب وصيّت آن حضرت، قبر مطهرش را مخفى نمودند تا در زمان هارون بر همگان معلوم شد.
فرزندان آن حضرت از همسران مختلف 28 دختر و پسرند.
(ارشاد مفيد: ج 1، ص 354 - 354. اعلام الورى: ج 1، ص 395)
5 نفر آنها اولاد حضرت صديقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله عليها هستند كه عبارتند از:
امام حسن و امام حسين و زينب كبرى و امّ كلثوم و حضرت محسن عليهم السلام كه در دوران حمل در شش ماهگى توسط منافقين در ماجراى هجوم به خانه امیرالمومنین عليه السلام به شهادت رسيد.
- حضرت عباس عليه السلام و جعفر و عثمان و عبدالله در كربلا به شهادت رسيدند، كه مادرشان امّ البنين است. بقيه اولاد حضرت از همسران ديگر هستند.
- وقتى خبر شهادت امیرالمومنین عليه السلام به عايشه رسيد چنان خوشحال شد كه بى اختيار شعرى خواند و سپس گفت: چه كسى على را كشت ؟ جواب دادند: ابن ملجم. گفت: خاك بر دهانش مباد (كنايه از اينكه خوب كارى كرد).
(تذكرة الخواص ابن جوزى: ص 165)
- در شب 21 ماه رمضان حضرت عيسى بن مريم عليه السلام به آسمان برده شد
(بحار الانوار: ج 13، ص 376. مصباح كفع مى : ج 2، ص 599)
و در همين شب حضرت موسى بن عمران و يوشع بن نون عليهماالسلام رحلت نمودند.
(بحار الانوار: ج 13، ص 376. مصباح كفع مى : ج 2، ص 599)
2 - بيعت با امام مجتبى عليه السلام:
در اين روز پس از شهادت امیرالمومنین عليه السلام با امام حسن عليه السلام بيعت كردند.
(كشف الغمة: ج 1، ص 538)
3 - قتل ابن ملجم:
در اين روز ابن ملجم با يك ضربت شمشير به جهنم فرستاده شد. بعد از كشته شدن ابن ملجم مردم به سوى قطام ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشير به درك فرستادند و جثّه اش را بيرون كوفه سوزانيدند.
(نفائح العلام: ص 410)
- ابن بطوطه متوفى سال 779 ه ق گفته است: هنگامى كه به كوفه مسافرت كردم، در غربى جبّانه كوفه در زمينى سفيد، زمينى بسيار سياه ديدم و علّت را پرسيدم. گفتند: اينجا قبر ابن ملجم است. عادت اهل كوفه اين است كه در سال هيزم زيادى مى آوردند و 7 روز در اين مكان مى سوزانند.
(نفائح العلام: ص 409)
